Arles
Prowansalska nekropolia Alyscamps
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
I wreszcie najważniejszy na Alyscamps kościół św. Honorata (biskupa Arles w latach 426 – 429). Wezwanie nadane zostało w XI w. przez klasztor św. Wiktora z Marsylii, zarządzającego tą częścią cmentarza. Zasadnicze fragmenty budowli – romańskie – pochodzą z XII i pocz. XIII w. i stanęły na nikłych już reliktach wcześniejszych kaplic, fragmentów murów, absydy. Romańska budowla z kamienia ciosanego nigdy nie została ukończona. Z planowanej pięcioprzęsłowej nawy powstało jedno przęsło – wschodnie. Opuszczona, pozostająca właściwie w ruinie, gdzie samotne ściany otaczają brak wnętrza, imponuje swoją wielkością i majestatem, podkreślonymi ośmioboczną wieżą, romańską latarnią.
Grabież spontaniczna i zorganizowana
W XII w. dzięki pochowanym w krypcie kościoła – Genezjuszowi, Trofimowi i Honoratowi – stało się Alyscamps jednym z punktów wyjścia dla pielgrzymów udających się do Compostelli. Wydany w 1139 r. przewodnik dla pielgrzymów nakazywał wręcz złożenie im należnego szacunku, zanim ruszą w drogę. Prestiż Alyscamps zaczął gasnąć, gdy w połowie XII w. przeniesiono szczątki św. Trofima do katedry w Arles, noszącą odtąd jego wezwanie. Powoli, acz nieuchronnie wczesnochrześcijańska nekropolia zamierała plądrowana. Wiekowe sarkofagi, dostępne wszystkim, wywożono, często jako materiał budowlany. Stały się obiektem podarunków, wzbogacając prywatne kolekcje książąt i królów, a niektóre przyjął Rodan. Tak stało się w 1564 r., po kolejnej królewskiej wizycie w Arles, którą złożył Karol IX w towarzystwie matki Katarzyny Medycejskiej. Łódź zapakowana cennymi starożytnymi sarkofagami, kolumnami, rzeźbami zatonęła na wysokości Pont Saint-Esprit.
W czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej Alyscamps nie uniknęło uszkodzeń i zniszczeń. W 1793 r. miejskie autorytety Arles przeniosły do ratusza najcenniejsze z tego, co zostało. W XIX w. stało się to podstawą kolekcji muzealnej. Jakież to dziwne, kiedy człowiek, siedząc pośród grobów i wdychając wielki smutek i rezygnację tej ogromnej nekropolii, chyba najbardziej czczonego chrześcijańskiego cmentarza w Europie, słyszy huk pociągu pędzącego za zasłoną drzew w odległości zaledwie stu metrów i niknącego z oczu. Ale nawet ta zachowana część ma cudowny nastrój pożegnania.(…) Jeśli idzie o urok – nie można jej porównać z niczym. (Lawrence Durrell, Prowansja)
Warto wiedzieć
* Aleję sarkofagów uczynili emblematem Arles Aleksander Dumas i Frederic Mistral, a unieśmiertelnili Vincent van Gogh i Paul Gauguin.
* Nekropolia Alyscamps wraz z zabytkami rzymskimi i romański Arles wpisana została na listę UNESCO.
* Alyscamps – nazwa wywodzi się z łacińskiego Alyssii campi (Elysian fields, Champs Élysées, Pola Elizejskie), które oznacza w mitologii greckiej drogę prowadzącą do królestwa zmarłych, Elizjum. Podążają nią tylko dusze prawe.
* Ogromną kolekcję sarkofagów z Arles przechowuje Muzeum starożytności Arles (Musée de l’Arles antique), największą po zbiorach watykańskich.
Dodaj komentarz