Stolec
Ptasi rezerwat nad jeziorem Świdwie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jezioro Świdwie leży w sercu polskiej części Puszczy Wkrzańskiej i jak wiele innych jezior puszczy i pojezierza powstało niewyobrażalnie dawno, gdy cofał się lądolód skandynawski, a woda z topniejącego lodowca żłobiła szeroką dolinę, aby potem…
Pierwsza informacja o jeziorze, które jak cały teren puszczy należało do domeny książąt pomorskich, pojawia się w średniowieczu, gdy w XIII w. wymienione zostało jako „Stagnum Jasenitz” w układzie pokojowym z Brandenburgią. Również w średniowieczu do puszczy dotarli ludzie, osiadając na jej polanach. Z tego okresu pochodzą otaczające jezioro wioski – Stolec, Buk, Rzędziny, Węgornik czy Zalesie. W ciągu kolejnych wieków wielkie rody wykrawały w puszczy swoje posiadłości, zakładały folwarki, odsprzedawały je, a jezioro przechodziło z rąk do rąk: von Blankeborgh, von Raminów, von Arnimów… W 1935 r. jego właścicielem był Adolf Begman. Jezioro obejmowało 362 hektary, w tym 81 hektarów otwartej wody. Lustro wody jeziora, otoczonego szuwarami, bagnami i torfowiskiem zmieniało się z latami, częściowo zarastając. Już wówczas dostrzeżono niezwykłe walory przyrodnicze tego terenu.
W Rzeszy
Dzięki położeniu na trasie wschód-zachód i północ-południe było przystanią dla wielu gatunków ptaków przelotowych i siedliskiem lęgowym. Chroniąc je prezydent Rejencji Pomorskiej w Szczecinie wydał 31 marca 1937 roku zarządzenie o utworzeniu rezerwatu przyrody Natursutzgebiet Neudorfer See. Obejmowało 260 hektarów. Adolf Begman, właściciel terenu, miał prawo do połowu ryb i ograniczone prawo łowieckie.
W Polsce
W latach 50. XX w. wartość przyrodniczą, głównie bogactwo ornitofauny Jeziora Świdwie odkryli ponownie studenci – leśnicy z Poznania. Pozostali tu. A w 1958 r. badacz Jerzy Noskiewicz złożył wniosek o utworzenie rezerwatu, który powołany został w 1963 r. i obejmował teren 382 hektarów. Głównym celem była ochrona lęgowisk żurawi. Obecnie teren rezerwatu od 1988 r. zajmuje 891 hektarów chroniąc różnorodne środowiska fauny i flory.
Ptasie gospodarstwo
Spisy z natury na jeziorze wymieniają około 140 gatunków chronionych i rzadkich ptaków przelotowych i lęgowych: łabędź niemy – najcięższy wodny ptak latający i łabędź krzykliwy, gęś gęgawa, gęś zbożowa i gęś białoczelna, cyraneczka i cyranka, gągoł, perkoz dwuczuby i perkozek, bąk gęgawa tajemniczy ptak trzcinowisk, rzadko zrywający się do lotu i bączek, najmniejszy z czaplowatych wielkości małego gołębia, czapla biała, kropiatka, zielonka, kokoszka, żuraw, czajka, kszyk, puszczyk, prześliczny zimorodek, który kopie swoje nory w urwistych brzegach, podróżniczek, mewa, rybitwa, łyska…
Głos przyrody
To piękny, dziki teren, wymagający chodzenia niemal na paluszkach. Cisza jest dojmująca, a w niej, ptasie śpiewy i nawoływania słyszy się jak z nastawionego na full odbiornika. Czasem ptaki można dojrzeć wśród zarośli rozlewiska. Można je również spróbować poobserwować przez lunetę ustawioną na wieży obserwacyjnej. Na bagienny, porośnięty trzciną teren wokół jeziora wchodzić nie można. Tuż przed krytą strzechą, rustykalną bramą rezerwatu zaaranżowano miejsce na ognisko i stoiska grillowe, choć wywołuje to wiele sprzeciwów.
Jak dojechać
Wiele dróg i dróżek puszczy leży na szlaku rowerowym i pieszym do rezerwatu, choćby z Tanowa przez Węgornik, albo ze Stolca przez Bolków, a praktycznie z każdej wioski. Do granicy rezerwatu dojechać można również samochodem.
Warto wiedzieć
Przez Świdwie przepływa 32-kilometrowa rzeka Gunica, mająca swoje źródło w okolicy wioski Łęgi na południe od jeziora.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz