Wieś jak wieś. Stolec, ulicówka  z zabudową mieszkalną i folwarczną  położoną głównie po jednej, wschodniej stronie drogi ? leży w Puszczy Wkrzańskiej tuż  przy granicy polsko-niemieckiej.

Polska nazwa osady w znaczeniu ?tron? kojarzy się z nazwą niemiecką brzmiącą Stolzenburg  (wyniosły zamek). Takie miano osadzie Blankenburg nadali von Raminowie, którzy kupili posiadłość od szlacheckiego, pomorskiego rodu von Blankenburg w połowie XVI w.

Dziedzictwo rodu von Ramin

W ciągu trzech stuleci stworzyli tutaj jedną z największych ziemskich posiadłości pomorskiej szlachty. Dochody osiągali dzięki rolnictwu, leśnictwu, młynarstwu i ? hucie szkła. Von Raminowie ufundowali hutę szkła, najstarszą na Pomorzu, działającą w latach 1662-1929.  Wokół niej powstała osada Glashütte (dosł. huta szkła) ? obecnie na terenie Niemiec, kilka kilometrów od granicy. Pozostawili po sobie ogromne założenie pałacowo-parkowe, stanowiące kompleks z  kościołem i cmentarzem. Integralną częścią majątku są  zabudowania gospodarcze (m.in. obora i stajnia z pocz. XVIII w.); to najstarszy, istniejący na Pomorzu folwark.

Pałac nad jeziorem

Pałac von Raminów w stylu barokowego klasycyzmu powstał w latach dwudziestych XVIII w. Dwupiętrowy budynek z mansardowym dachem i tympanonem zawierającym kartusz z herbem rodu (dwa tarany do burzenia muru i hełmy ? symbole szlachty rycerskiej), jest elementem założenia entre cour et jardin. Do oddalonego od wiejskiej drogi pałacu prowadzi szeroka aleja dziedzińcowa obsadzona kasztanowcami  otaczając okrągły gazon przed wejściem. Reprezentacyjne schody z czterema kolumnami podtrzymującymi balkon prowadzą do wnętrza. Pałac stoi na lekkim wzniesieniu, z którego za budynkiem jest zejście do jeziora Stolsko. Z tej strony mokradła utrudniają dojście do niego. Plaża nad jeziorem usypana została na przeciwległym krańcu jeziora, w wiosce. Za pałacem, od strony zachodniej, aleją lipową dochodzi się do lasu.

Granica podzieliła ogród

Całe założenie jest ogrodem barokowym, którego oś centralna  biegnie równoleżnikowo aleją od wjazdu przez pałac, aby następną aleją kontynuować drogę ku horyzontowi. Granica powojenna obcięła ogród po zachodniej stronie rezydencji. Jezioro Stolsko pozostało w całości po stronie polskiej. Stuletnia kuta brama wjazdowa umieszczona jest pomiędzy pylonami zwieńczonymi rzeźbami jeleni (z obtłuczonymi porożami). Pałac stoi pusty od 2004 r., gdy opuściła go Straż Graniczna. Została po niej barierka z tablicą nieupoważnionym wstęp wzbroniony.

Przeczytaj także...

Krosno. Miasto szkła, czyli pięćset lat tradycji

Autor: Cezary Rudziński

Rzemiosło szklane istniało tu bowiem co najmniej na początku XVI wieku. Księgi miejskie po raz pierwszy rzemieślników tego fachu – Wilgę i Maroskoleta wymieniły w roku 1513.

Karlowe Wary. Kryształowy świat Mosera

Autor: Cezary Rudziński

Zwiedzanie Centrum rozpoczyna się w hucie szkła. W ogromnej sali jest kilkanaście stanowisk przy piecach, w których piasek zamienia się w płynną masę szklaną. To z niej hutnicy wydmuchują szklane bańki, z nich zaś różne naczynia.

Siemczyno. Barokowy pałac, największy w regionie

Autorka: Halina Puławska

Gdy patrzy się dzisiaj na pałac można sobie wyobrazić jak mogło tu być, tym bardziej, że poza bezpowrotną stratą wystroju wnętrza i zewnętrznych detali i ornamentów bryła pałacu pozostała bez zmian.

Poczytaj więcej o okolicy:

Nowe Warpno. Pałac w Karsznie "oddycha" na nowo

Kobylanka. Niedokończone lapidarium

Czarnocin. Szczęśliwe krowy i koniki polskie

Police. Jak zagospodarowano potężną fabrykę