Sterdyń
Pałac Ossolińskich w nowej roli

Podstawą przebudowy pałacu w stylu klasycystycznym, był najprawdopodobniej jeden z projektów, ściślej szkiców, pałacyku do warszawskich Łazienek dla królewskiej siostry Izabelli Branickiej, wykonanych w 1783 r. przez architekta Jakuba Kubickiego.
fot: Cezary Rudziński
Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
Najbardziej charakterystycznym elementem architektonicznym pałacu stał się, zachowany do naszych czasów, belweder wieńczący dach.
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
  • Sterdyń. Pałac Ossolińskich w nowej roli
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Nieco ponad 100 km na wschód od Warszawy, w Sterdyni, w powiecie sokołowskim województwa mazowieckiego, znajduje się zabytkowy zespół pałacowy Ossolińskich. Obecnie mieści się w nim Pałacowe Centrum Konferencyjne.

Sterdyń jest niewielką obecnie osadą i siedzibą gminy liczącej nieco ponad 4,5 tys. mieszkańców. Od roku 1737, gdy August III Sas nadał jej prawa miejskie, do roku 1869, gdy odebrały je władze carskie za aktywny udział w powstaniu styczniowym, była miasteczkiem. Jej historia sięga według jednych źródeł roku 1425, według innych ? spisu parafii ziemi łuckiej ? 1446. Wiadomo, że pierwszym znanym właścicielem Sterdyni był Piotr Kiszka herbu Dąbrowa. Około roku 1472 (według źródeł kościelnych już przed 1456 r.) wzniesiono pierwszy, drewniany kościół. Kiedy powstał pałac, lub pierwsza siedziba właścicieli dokładnie nie wiadomo. Zapiski informują tylko o kolejnych jego przebudowach. Obszerna biblioteka pałacowa przekazana przez ostatnich przed II wojną światową do ich Biblioteki Ordynacji Krasińskich w Warszawie, została spalona przez Niemców w 1944 roku.

Pomysły z warszawskich Łazienek

Dzieje tutejszego pałacu związane są przede wszystkim z rodem Ossolińskich. Zbigniew hr. Ossoliński herbu Topór przejął go, wraz z dobrami, w wyniku małżeństwa w 1628 r. z Barbarą Iwanowską. Zaś w 1673 r. darował go synowi Jerzemu, chorążemu nurskiemu, który pałac gruntownie przebudował. Kolejnej przebudowy ? o właścicielach i pałacu piszę w skrócie ? dokonał Stanisław Ossoliński (1689-1770), ostatni z rodu w Sterdyni. Jej podstawą, w stylu klasycystycznym, był najprawdopodobniej jeden z projektów, ściślej szkiców, pałacyku do warszawskich Łazienek dla królewskiej siostry Izabelli Branickiej, wykonanych w 1783 r. przez architekta Jakuba Kubickiego. Najbardziej charakterystycznym elementem architektonicznym pałacu stał się, zachowany do naszych czasów, belweder wieńczący dach. Także ten architekt zaprojektował, zbudowane w latach 1800-09, łukowato wygięte wolnostojące oficyny połączone z pałacem murkami parawanowymi. Powstał w ten sposób oryginalny owalny dziedziniec.

Burzliwe losy pałacu

Po Ossolińskich pałac i dobra przejęli, również w rezultacie mariażu, Krasińscy z Radziejowic herbu Ślepowron. I pozostały one w ich rękach do powojennej reformy rolnej. Chociaż wcześniej pałac ucierpiał podczas I wojny światowej w 1915 roku. Podczas drugiej stacjonował w nim, w latach 1939-41 niemiecki Wehrmacht. Pobliska puszcza sterdyńska była zaś jednym z miejsc koncentracji oddziałów AK w ramach akcji ?Burza?. Po wojnie w pałacu znajdował się szpital dla rannych żołnierzy, następnie gimnazjum, a po nim izba porodowa. Starsi mieszkańcy Sterdyni podają więc, zgodnie z prawdą, że urodzili się w tutejszym pałacu. Niestety był on grabiony i ulegał dewastacji. Znalazłem w jednym z opracowań informację, że wyjęte z ram i skradzione portrety Ossolińskich odkupił później od szabrowników za niewielkie pieniądze pracownik muzeum w Liwie. Trafiły one do zbiorów Zamku Królewskiego w Warszawie, w pałacu zaś wiszą ich kopie. Obok, dodam, kopii innych znanych obrazów malarzy polskich, m.in. Mikołaja Kopernika Jana Matejki.

Skuteczna rewaloryzacja

Gdy pałac z przyległym 12 hektarowym parkiem w starorzeczu Bugu, urządzonym około roku 1850 w stylu angielskim, przeszedł w obecne ręce, dokonano w latach 1996-2001 jego pracochłonnej i kosztownej rewaloryzacji. Mimo iż nie wszystkie elementy, zwłaszcza dekoracyjne, zostały odtworzone ściśle, pałac odrodził się na nowo. Z wielką paradna klatką schodową na wprost wejścia, dwustronnymi szerokimi schodami prowadzącymi do sal reprezentacyjnych na pierwszym piętrze. I wysokim świetlikiem wysoko w dachu. Pięknie odtworzono m.in. XVIII wieczne polichromie ścienne oraz wiele detali.

Warto wiedzieć

Obecnie w pałacu znajduje się hotel z dużym centrum konferencyjnym i SPA, a w nowo dobudowanych ?czworakach? (które, moim zdaniem, tak pasują do reszty zespołu, jak harmoszka do orkiestry symfonicznej) ? także centrum informacji turystycznej.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 26 listopada 2015; Aktualizacja 5 grudnia 2015;
 
    EWELINA, 18 kwietnia 2019 @ 13:56

    Piękny pałac wspaniała okolica. Bardzo lubię to miejsce. Czasami z koleżankami wpadamy tam na babski weekend by odpocząć i jeszcze nigdy się nie zawiodłyśmy. Fajne spa miła obsługa dobre jedzenie. Pokoje czyste, komfortowe.

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij