Stężyca
Kościół na uboczu szlaków
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Stężyca. Wieś gminna na prawym brzegu Wisły, w powiecie ryckim, znajduje się kompletnie na uboczu. Na uboczu traktów komunikacyjnych (prowadzi przez nią mało uczęszczana droga z okropną nawierzchnią z Warszawy do Puław) i na uboczu strumienia unijnych pieniędzy, bo wiejskie uliczki rozkopane są dopiero teraz. Zanim pokryje je unijna kostka ? zejdzie się do wiosny.
Na uboczu strumienia datków stoi też stary kościół, ceglany zabytek gotyku nadwiślańskiego, zbudowany w XV wieku. Ściany pękają, drzwi zamknięte na głucho ? nie tak dziś wyglądają sześćsetletnie kościoły.
Stolica Ziemi
Od wieku XIV. Stężyca była ważnym ośrodkiem administracyjnym województwa sandomierskiego ? stolicą Ziemi Stężyckiej. Do niej należął i pobliski Deblin, i stolica powiatu, nawet położone na drugim przegu Wisły Kozienice. Stężyca była wtedy miastem królewskim, prawa miejskie otrzymała w 1330 roku, obdarzona wieloma przywilejami. Stanowiła ważny punkt przy przeprawie przez Wisłę i przy nadwiślańskim trakcie komunikacyjnym. Do historii zapisała się jako miejsce sejmu stężyckiego podczas bezkrólewia po ucieczce Henryka Walezego. Jan Kochanowski napisał z tej okazji pieśń, której przetłumaczony z łaciny tekst można przeczytać na stronie Towarzystwa Przyjaciół Stężycy. W XVII wieku w mieście obradowali uczestnicy rokoszu Zebrzydowskiego (wojewoda krakowski Mikołaj Zebrzydowski był wcześniej starostą stężyckim).
Gotyk nadwiślański
Wspomniany gotycki kościół nosi wezwanie św. Marcina. Zbudowany w 1434 roku, wielokrotnie był przebudowywany. Po pożarze na początku XVI wieku zmieniono pierwotną bryłę budynku, dobudowano boczne renesansowe kaplice i takież portale. Po raz ostatni kościół spalił się w 1944 roku w efekcie działań działań wojennych. Odbudowany, choć we wnętrzu ponoć z pierwotnego wystroju nie zostało wiele.
Warto wiedzieć
Żeby kościół zobaczyć, warto zjechać z głównej drogi, minąć stary rynek. Pewnie kościół będzie zamkniety, bo ? tak mi się wydaje ? życie religijne koncentruje się wokół nowszego, XVIII-wiecznego kościoła, zlokalizowanego przy głównej drodze.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- Pieśń Kochanowskiego
- gmina Stężyca
Te „pękające ściany” widoczne na zdjęciu to „pamiątka” po ostrzale z 1944, miejsce uderzenia jednego z pocisków wyraźnie widoczne. Kościół wypalił się doszczętnie, zostały same i to niekompletne mury.