Buchara
Święte miasto islamu
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Tu konieczna jest dygresja. Islam odradza się w niepodległym Uzbekistanie. Ale, o ile moje obserwacje nie są powierzchowne a otrzymane informacje ścisłe, dosyć powoli i bez ekstremizmów. Sięgnę znowu do Kischa i własnych obserwacji sprzed 40 lat?: Boso klęczą pielgrzymi w meczecie, który stanowi boczną część mauzoleum ? pisał ?Szalejący Reporter? w 1931 roku ? klęczą zwróceni na południowy zachód, w kierunku Mekki, z pochyloną głową, jak gdyby chcieli w najgłębszej pokorze uderzyć czołem o kamienne płyty.
W 35 lat później zaobserwowałem i napisałem: …Nie ma pielgrzymów, nie ma zatopionych w modlitwach wiernych. Kto zresztą zechce modlić się w muzeum? Trafiam jednak i do świątyni, jednej z trzech czynnych w Bucharze. Przed rewolucją było ich tu podobno 360 ? przy każdej ulicy jedna. W piątek, w XVI-wiecznym meczecie Kalian zbiera się kilkudziesięciu brodatych, siwych starców. Naprzeciwko, w medresie Miri-Arab, jak przed wiekami, mieści się jedyne obecnie w całej radzieckiej Azji Środkowej duchowne seminarium mahometańskie. Kształci się tu 80 słuchaczy. ? Dlaczego tak mało? ? pytam jednego z mułłów. ? Czyżby władze zabraniały? ? Mamy pełna swobodę nauczania. Ale dla zaspokojenia potrzeb wiernych w Uzbekistanie, Tadżykistanie, Turkmenii i Kazachstanie ? w głosie brzmi nuta żalu i goryczy ? obecna liczba słuchaczy wystarcza.
A jak jest obecnie? Widziałem, nie tylko w Bucharze, wiele czynnych, po części nowych, częściej odrestaurowanych meczetów. Pojedyncze osoby lub małe grupki modlących się, czasami z udziałem imama, spotykałem przede wszystkim w mauzoleach mahometańskich świętych mężów. Widziałem duchownych błogosławiących np. odświętnie ubranych chłopców prowadzonych na obrzezanie. Wejść mogliśmy, życzliwie przyjmowani przez wiernych i ich duchownych, do wszystkich ?świętych miejsc?, oczywiście po zdjęciu obuwia. Ale to tak oczywiste jak zdjęcie czapki w kościele czy założenie nakrycia głowy w synagodze lub na kirkucie. Z wyjątkiem wspomnianej czynnej medresy Miri-Arab w Bucharze, w której, jak się nieoficjalnie dowiedziałem, kształci się niewiele ponad 50 słuchaczy. Ale czy u nas każdy kto chce może wejść do akademika, nie mówiąc już o seminarium duchownym? Ani razu nie dostrzegłem zakwefionej kobiety. Nigdzie nie zwrócił mojej uwagi, jak w krajach arabskich czy w Indiach, głos muezina nawołującego do modlitwy ani widok ludzi przerywających pracę, aby o określonej porze modlić się w kierunku Mekki. Ale, jak słyszałem, w Uzbekistanie rośnie rola religii, co wyraża się zwłaszcza w obrzędach, oraz szerszym niż w czasach radzieckich przestrzeganiu postu i innych wymogów Koranu.
Warto wiedzieć
W Bucharze, obok wspomnianych już na Registanie, są i inne medresy, w sumie podobno jest ich sto kilkadziesiąt! M.in. Amir-Alim-Chana, a nieco dalej remontowana obecnie, bo jest w nienajlepszym stanie, Uług Bega z 1417 roku i stojąca vis a vis niej Abdullazi-Chana z 1652 roku, w zaawansowanym remoncie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Jedwabny Szlak
Był to najdłuższy w dziejach lądowy szlak handlowy. W czasach starożytności i w średniowieczu łączył Europę z Dalekim Wschodem...
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz