Dębno Podhalańskie
Tu harnaś Janosik poślubił Marynę…
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Drewniany, niewielki kościółek pod wezwaniem św. Michała Archanioła we wsi Dębno Podhalańskie nad Dunajcem pochodzi z 1490 roku. Znany jest na całym świecie z przepięknej polichromii.
Został zbudowany z modrzewia i jodły na zrąb czyli bez użycia gwoździ (są tylko w podłodze). Cała konstrukcja mocowana jest drewnianymi kołkami.
Malunki powstały w XV wieku. Konserwatorzy doliczyli się aż 77 różnych wzorów, w większości geometrycznych ornamentów roślinnych i zwierzęcych. Wędrowni malarze, którzy zdobili kościółek, użyli 33 kolorów. Robili je z wyciągów kwiatów, ziół i krwi zwierzęcej. Do drewnianych powierzchni przykładali szablony ze skóry i na nie nanosili farbę – to był popularny, szybki sposób malowania świątyń w XV wieku.
Rozkładany tryptyk
Ołtarz główny to tryptyk, namalowany przez nieznanego autora z Krakowa. Przedstawia mękę pańską w Wielkim Tygodniu. Zwieńczony jest ukrzyżowaniem Jezusa. Środek wypełnia najświętsza Maria Panna z dzieciątkiem, Katarzyna Aleksandryjska z atrybutami męczeństwa czyli z kołem i mieczem, św. Michał Archanioł zakuty w srebrną zbroję. Na skrzydle lewym widzimy św. Jana Ewangelistę i św. Stanisława, na prawym – św. Jana Chrzciciela.
Polichromie, mimo upływu wieków, są w doskonałym stanie. To zasługa braku ogrzewania. W zimie nie odprawia się tu nabożeństw. Wierni wracają dopiero z nadejściem wiosny.
Najstarsze drzewo życia
Najstarszym elementem wyposażenia świątyni jest krucyfiks z 1390, zwany drzewem życia. Został wykonany z jednego konara i na nim został wyrzeźbiony Chrystus. Na końcach ramion krzyża, a także na dole umieszczono trzy koliste tarcze z godłami ewangelistów. Po obu stronach krucyfiksu znajdują się drewniane figury Matki Bożej z lewej i św. Jana Ewangelisty z prawej strony.
Zaskakująca historia wiąże się z najstarszym kościelnym znaleziskiem. Podczas naprawy ogrodzenia robotnicy znaleźli deskę. Akurat w kościele byli konserwatorzy – zbadali ją i okazało się, że jest to najstarsze, pochodzące z 1280 r., malowidło na drewnie lipowym w Polsce. Przedstawia świętą Agnieszkę i Katarzynę trzymające palmy i najprawdopodobniej było fragmentem pierwszego ołtarza. Teraz wisi tu kopia, a oryginał, zbyt cenny dla małego kościółka, jest w Krakowie, w muzeum archidiecezjalnym.
Warto zwrócić uwagę na cymbałki, leżące pod ołtarzem (są przytwierdzone łańcuchem, bo już trzy razy próbowano je ukraść). Specjaliści twierdzą, że mogą pochodzić z XV wieku. Ale nie tyle wiek, co ich brzmienie zadziwia i zachwyca.
Ręką Józefa Janosa
Józef Janos, syn biednych górali, brał udział w I wojnie światowej. Walczył w Alpach Wschodnich i gdy stamtąd wracał, odmroził sobie obie nogi. W podzięce Bogu, że w ogóle przeżył wojnę, zaczął rzeźbić. Pierwsza była płaskorzeźba ukazująca powrót syna marnotrawnego. Później konfesjonał, piękny żyrandol i jeszcze pulpit dla księdza, krzyż do procesji, kapliczka z orłem Polski. Kościół w Dębnie Podhalańskim wypełnia wiele prac tego cenionego w regionie artysty samouka. I czy można się dziwić, że w takiej scenerii nakręcono scenę ślubu Janosika z Maryną?
Poczytaj więcej o okolicy:
Drewniane świątynie UNESCO
Na listę wpisano już osiem karpackich cerkwi, sześć małopolskich kościółków i dwa dolnośląskie Kościoły Pokoju...
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz