Kopna Góra
Tu leżą powstańcy listopadowi
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
To bardzo ciekawa historia pokazująca stan ludzkiej pamięci historycznej. Opowieść o tym jak późniejsze wydarzenie przykryły starsze, a wszystko zlało się w jedno.
W lokalnej tradycji mieszkańców wiosek i miasteczek położonych wokół Puszczy Knyszyńskiej wiele było przekazów o powstańcach styczniowych, dość aktywnie działających w tej części Podlasia. Dlatego, gdy jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym leśnicy postanowili uhonorować powstańców w Kopnej Górze obok wsi Sokołda nad rzeczką o tej samej nazwie, miejscu powstańczej bitwy, wystawili pomnik im właśnie. Powstańcy 1863 roku patronują też otwartemu w 1989 roku pobliskiemu Arboretum.
A jednak listopadowi
Honorowanie przede wszystkim powstańców styczniowych w okolicach Sokołdy utrzymywało się do końca XX w. Dopiero w naszym wieku uczeni dotarli do starych, ale dla publiczności całkiem nowych informacji. I – na podstawie wielu różnych przekazów, zwłaszcza współczesnych powstaniu zapisków proboszcza parafii w Szudziałowie – udało się ustalić, że żołnierze pochowani w Kopnej Górze to bohaterowie nie 1863 a 1831 r.
To członkowie oddziału pułkownika Zaliwskiego. Józef Zaliwski był jedną z ważnych postaci konspiracji zawiązanej w szkole podchorążych, prowadził atak na warszawski Arsenał w Noc Listopadową. Później dowodził jednym z powstańczych oddziałów działających na Litwie i na Podlasiu.
Szczegóły walk powstańczych pomijam. Wycofujący się spod Wilna oddział Zaliwskiego, który 6 lipca 1831 roku stanął na nocleg w Sokołdzie, został zaatakowany przez Rosjan następnego dnia nad ranem. Zaskoczeni we śnie żołnierze zostali rozbici. Na łąkach pod Sokołdą poległo 150-200 powstańców. Ocaleni przedzierali się do Warszawy pojedynczo i w małych grupach.
Po wielu latach…
Powstańczy cmentarz kryje zwłoki 46 poległych powstańców listopadowych. Pozostali polegli zapewne nadal spoczywają w pobliskich lasach i na łąkach. Szczątki tych odnalezionych niezidentyfikowanych żołnierzy ekshumowano w 2010 r. Zrazu w honorowej asyście członków grup rekonstrukcyjnych i przedstawicieli wojska zdeponowano je w cmentarnej kaplicy Buhcholtzów w Supraślu. Trzy lata później wybudowano poległym powstańcom cmentarz w miejscu zwanym Kopna Góra. Ten, który widzimy dziś.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
W Kopnej Górze ciekawe jest wspomniane arboretum. I nazwa: bo droga była tak piaszczysta, że konie ciągnące wozy (a pewnie jeszcze bardziej wozy) się w piachu zakopywały.