Pardubice
Widoki z wieży Zielonej Bramy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Najpopularniejszym zabytkiem oraz dominantą starówki miasta Pardubice jest Zielona Brama (Zelená brána). A przylegająca do niej od wschodu, ponad 60 metrowa wieża, świetnym punktem widokowym.
Są one jedynym zachowanym w całości fragmentem dawnych umocnień miasta położonego u ujścia rzeczki Chrudimki do Łaby, jednym z lewych dopływów w górnym biegu tej, jednej z dłuższych (1165 km), europejskich rzek. Pierwsza pisana wzmianka o Pardubicach pojawiła się w roku 1293, zaś o mieście w pobliżu zamku, w 1340 r.
Szerzej o ciekawych dziejach tego miasta oraz niektórych jego zabytkach, atrakcjach i związanych z nim ciekawostkach, pisałem w 2016 roku po pierwszym tu pobycie. I tamta relacja jest nadal do przeczytania na naszych lamach. Obecnie mam okazję odświeżyć poprzednie wrażenia, poznać nowe obiekty, a przede wszystkim spojrzeć na Pardubice z góry. Zarówno z wieży Zielonej Bramy, jak następnego dnia, z najwyższej wieży tutejszego zamku, stojącego na wzgórzu nad Łabą, kilkaset metrów na północny zachód od starówki. Ale o zamku napiszę wkrótce osobno.
Wilhelm II z Perštejna
Tę renesansową bramę zbudowano w roku 1538 w trakcie przebudowy miejskich umocnień. Pardubice, a także okoliczne i inne doba ziemskie, należały wówczas do potężnego magnackiego rodu Pernštejnów. Swój rozkwit zawdzięczają Wilhelmowi II z Perštejna (1435-1521), m.in. najwyższemu czeskiemu marszałkowi (1483-1490) i najwyższemu królewskiemu ochmistrzowi (1490-1514), który kupił te dobra w roku 1491. I rozpoczął przebudowę oraz rozbudowę zarówno zamku, jak i miasta, aby stały się godne jego stanowiska. Z takim rozmachem i tak wspaniałą, że w Czechach nadal używane jest określenie „lśni jak Pardubice”.
To w jego czasach powstał m.in. tutejszy renesansowy rynek. Od roku 1964 zabytkowy rezerwat architektoniczny. Piękny widok nań z góry roztacza się z wieży Zielonej Bramy. Ale zanim napiszę o tych widokach i innych ciekawych budowlach oraz atrakcjach miasta, jeszcze parę słów o wieży i bramie. Nazwę Zielona zawdzięcza ona spatynowanemu w tym kolorze, kilkupoziomowemu miedzianemu hełmowi ze szpiczastą iglicą. Bo stare mury wieży nadbramnej z zegarami na dwie strony, są z cegły. Przy czym na całej wysokości od strony rynku i prowadzącej do niego uliczki Pernštýnskej oraz w górnej części od zewnątrz, gdy brama ta stanowiła główny wjazd do miasta.
Legenda o rycerzu Jeszku i przeciętym koniu
W dolnej części tego zespolonego kompleksu wieży i bramy są dwa przejścia zakończone ostrymi gotyckimi łukami. Głównym, wysokim dla pojazdów i bocznym, niższym dla pieszych. Nad nimi znajdują się dwa okna sali nad bramą, a na szczycie bramy otynkowanej na jasno kremowo, renesansowa attyka. Między łukami wejść i oknami znajduje się wielka płaskorzeźba wykuta w piaskowcu. Wykonano ją według projektu wybitnego czeskiego malarza i rysownika Mikolaša Aleša (1852-1913), a przedstawia ciekawą historię Pana na Pardubicach – Jeszka.
Dodaj komentarz