Praga
Wiek XX na Placu Wacława

Praga XX wieku. Zachwycają setki odrestaurowanych pałaców, gmachów publicznych, świątyń oraz domów mieszkalnych. I chociaż do zrewaloryzowania pozostało jeszcze sporo, to co już zrobiono budzi uznanie i trochę? zazdrości.
fot: Cezary Rudziński
Praga. Wiek XX na Placu Wacława
Na Placu Wacława niemal każdy gmach ? to historia architektury.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Praga XX wieku. Zachwycają setki odrestaurowanych pałaców, gmachów publicznych, świątyń oraz domów mieszkalnych. I chociaż do zrewaloryzowania pozostało jeszcze sporo, to co już zrobiono budzi uznanie i trochę? zazdrości.

Pięknym przykładem różnorodności architektonicznej minionego wieku jest Vaclávské nám?sti ? słynny Plac Wacława. Zabytkami XX wieku są m.in. pięciogwiazdkowe hotele ?Ambassador? i sąsiadująca z nim oraz pod wspólnym zarządem ?Zlata Husa? ? Złota Gęś. Hotel ?Evropa? ? w przeszłości Grand Hotel Šroubek (to od nazwiska pierwszego właściciela) jest jedynym z praskich hoteli zachowanym w czystej secesji z lat 1903-1905. Pięknie odrestaurowany z zewnątrz, czeka na to samo wewnątrz, gdyż spadkobiercy (został zreprywatyzowany) przedwojennych właścicieli nie mają jeszcze na to środków. Będzie to operacja trudna, wiele pokoi nie posiada bowiem łazienek ani toalet ? trzeba korzystać z nich na korytarzach. A w niektórych secesyjnych pomieszczeniach są do wymiany także ?posocjalistyczne? lustra w plastikowych oprawach, sedesy, spłuczki i wanny. Ale wspaniała lokalizacja oraz niskie ceny powodują, że o miejsce w nim trudno.

Także na ?Vaclavaku? znajduje się hotel z epoki socrealizmu, zbudowany w 1958 roku ? ?Jałta? z elementami architektury międzywojennej. Od tamtego czasu przeszedł dwa remonty, ostatni w 2007 roku. Na I piętrze powstało w nim Centrum Kongresowe z trzema salami łącznie na ponad 300 miejsc. Zaś dawna kawiarnia z jedynym wśród hoteli na tym placu balkonem, przekształcona została w salę na koktajle i rauty.

Secesyjnym hotelem, od 1927 roku ? wcześniej był to budynek mieszkalny, po nim kasa oszczędnościowa, jest również  pięciogwiazdkowy ?Esplanade? sprywatyzowany w ramach ?prywatyzacji kuponowej?. Mieści się on przy ul. Waszyngtona, między Placem Wacława i Dworcem Głównym. Ma piękne wnętrza, w holu  na ścianie oddzielającej go od kawiarni i restauracji francuskiej ekspozycję szkła i kryształów.

Na marginesie: pięknym przykładem praskiej secesji jest stary budynek Dworca Głównego ? dawniej Wilsonovo nádraži z 1901-1909 roku. Nadal czeka na rewaloryzację. Zacznie się ona wkrótce, gdyż przetarg z prawem dzierżawy na 99 lat wygrała już firma włoska. Kontrastuje z nim nowy, wybudowany w latach 1971-1977 w stylu nazywanym w Pradze międzynarodowym późnym modernizmem, gmach dworca połączonego ze stacją metra.

Wrócę jednak jeszcze na Plac Wacława i w jego najbliższe okolice, gdyż stanowi on przegląd wielu stylów architektonicznych XX wieku. Modernę reprezentuje Pałac Koruna z lat  1910-1914, zaś w pobliżu, przy ul. Vodičkove, słynny Pałac Lucerna wybudowany przez dziadka pierwszego prezydenta Republiki Czeskiej Vaclava Havla, też Vaclava w latach 1907-1921. W ramach reprywatyzacji jego w właścicielką stała się Dagmara Havlova, bratowa byłego prezydenta.

Mieści się w nim najstarsze czynne bez przerwy praskie kino ? wcześniej teatr, a turystów przyciąga zwłaszcza prześmiewcza rzeźba w patynowanym styropianie przedstawiająca konia powieszonego za nogi, z łbem opadającym w dół jak po zarznięciu i świętym Wacławem ? repliką tego z pomnika przed Muzeum Narodowym na ?Vaclavaku?, siedzącym mu na brzuchu. W końcu lat 90-tych XX w. był on wystawiony na tym sławnym placu. Trudno wyobrazić sobie piekło, jakie rozpętałoby się u nas, gdyby ktoś odważył się w podobny sposób sparodiować np. postać Zygmunta III Wazy z warszawskiej kolumny czy Jagiełły z Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie.

Na Placu Wacława niemal każdy gmach ? to historia architektury. Wspomnę więc jeszcze o dwu w stylu funkcjonalizmu: Pałacu handlowym Lindt (Astra), z lat 1925-1927, Domu Handlowym Bat?a (1927-1929), zaś okresu socrealizmu obok hotelu ?Jałta? także Domu Handlowym ?Bilá Labut?? (wcześniej Dům potravin) na górze placu, tuż obok Muzeum Narodowego.

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 16 grudnia 2010; Aktualizacja 23 października 2018;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij