Jaworzyna Spiska
Wieś między Tatrami
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wieś Jaworzyna Spiska zwana częściej Jaworzyną Tatrzańską (Tatranská Javorina) leży tuż za dawnym przejściem drogowym na Słowację w Łysej Polanie. Znajduje się na wysokości 1000 m n.p.m. między Tatrami Wysokimi a Tatrami Bielskimi.
Historia miejscowości sięga XVIII w. W 1759 r. rodzina Horváthów uruchomiła tu hutę żelaza. Wokół huty powstała niewielka osada. Zaczęła ona jednak podupadać w drugiej połowie XIX w., kiedy złoża rudy się wyczerpały, a w Zakopanem otwarto konkurencyjną hutę. W latach późniejszych hutę wydzierżawiła Klementyna Homolacsowa z Zakopanego i była ona filią Kuźnic. Ponieważ huta nie przynosiła zysków, otwarto fabrykę papieru, która funkcjonowała do 1935 r.
W 1879 r. wieś kupił pruski magnat Christian Kraft Hohenlohe. Sporo zainwestował w odbudowę lasów zniszczonych w poprzednich latach. Założył tu też hodowlę zwierząt oraz rezerwat łowiecki na Gałajdowej Polanie. Nie wszystkie jednak zwierzęta przyjęły się w tutejszym klimacie. Teren był strzeżony przed nieproszonymi gośćmi. Przez 20 lat turyści nie mieli wstępu do doliny. Dopiero w 1901 r. otwarto dwa główne szlaki. W 1880 r. książę wystawił pałacyk myśliwski, a następnie drewniany kościółek św. Anny. Kiedy zmarł w 1926 r. został pochowany na miejscowym cmentarzu. Majątek przeszedł w ręce jego bratanka Augusta. Ten sprzedał go państwu czechosłowackiemu w 1936 r.
W latach międzywojennych toczył się ostry graniczny spór o miejscowość między Polską a Czechosłowacją. Wykorzystując traktat monachijski Polska zajęła Jaworzynę w grudniu 1938 r. na 10 miesięcy. Po II wojnie światowej przywrócono granice sprzed 1938 r.
W 1977 r. w jaworzyńskich lasach poza wsią, na Maćkowej Polanie wybudowano luksusowy hotel ?Poľana?. Do grudnia 1989 r. obiekt ten należał do Komunistycznej Partii CSRS i był zamkniętym ośrodkiem rządowym. Budynek o charakterystycznej konstrukcji jest widoczny z Drogi Wolności. Dzisiaj jego nazwa to hotel ? Kolowrat? i przyjmuje wszystkich gości.
Niedaleko od hotelu stoi wspomniany wcześniej pałacyk myśliwski z drzewa modrzewiowego. W 1996 r. budynek został przejęty przez TANAP i pełni funkcję reprezentacyjną. Urządzono w nim izbę pamięci Hohenlohego ale nie jest ona udostępniana turystom.
Warto wiedzieć
* Obecnie Tatrzańska Jaworzyna to miejscowość wczasowo- turystyczna. Noclegi można znaleźć w ładnych drewnianych domach lub nowobudowanych chatkach. Domy ciągną się wzdłuż głównej drogi.
* We wsi jest sklep nieźle zaopatrzony, poczta i restauracja, ale w czasie mojej wizyty była zamknięta.
* Zaczynają tu również dbać o narciarzy. Przy kościółku są wyciągi narciarskie i parking.
* Do wsi należą również osady Łysa Polana (Lysá Poľana) i Podspady (Podspády).
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz