Przełęcz św. Gotharda
Ekspresem przez tunele i mosty
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Jadący przez Przełęcz św. Gotharda kierowcy mówią: tyczki, tyczki. Tunel ? tyczki, tyczki, tunel?
Masyw Alp Lepontyjskich, w samym sercu Alp, z najbardziej chyba znaną przełęczą alpejską św. Gotharda, naszpikowany jest mostami i tunelami, zarówno drogowymi jak kolejowymi. Biegnie tędy najważniejsza autostrada szwajcarska (A2) łącząca północ z południem pomiędzy Bazyleą a Chiasso, przez Lucernę, Bellinzonę i Lugano oraz linia kolejowa Gotharda z Lucerny przez Schwyz do Chiasso.
Tranzyt przez Przełęcz św. Gotharda jest stosunkowo młody, chociaż przełęcz nie jest wysoka ? ma tylko 2108 m n.p.m. Dostępu do niej strzegł bowiem od północy pięciokilometrowy wąwóz Schöllenen Gorge, ciągnący się wzdłuż Rzeki Reuss, z litą granitową skałą od Göschenen do Andermatt. Na południu przełęcz schodzi w stromiznę doliny Tremola. Dopiero kiedy około 800 lat temu śmiałkowie przerzucili między ścianami wąwozu drewniany most zwany Mostem Diabelskim, droga na przełęcz stanęła otworem. Zbudowanie Diabelskiego Mostu porównuje się z wyczynem, jakiego wymagała budowa gotyckich katedr. To niepojęte: musiała być w tym jakaś sztuczka diabelska. Aż do 1830 r., w którym w Dolinie Tremolo wytyczono serpentynę dróg, przejście przez przełęcz możliwe było tylko pieszo.
Ale wróćmy na szlak kolejowy, jedziemy wszak trasą Wilhelm Tell Expressu. Linię kolejową przez przełęcz św. Gotharda o długości 206 km otwarto w 1882 r., po dziesięciu latach budowy. Tunel pod przełęczą usytuowany jest pomiędzy Göschenen a Ariolo i ma długość 15 km i 3 cm. W tunelu przebiega granica pomiędzy kantonami Uri i Ticino. Wjazd w Göschenen znajduje się na wysokości 1106 m n.p.m., najwyższy punkt wewnątrz tunelu to 1151 m n.p.m., w Ariolo wyjeżdża się na wysokości 1141 m n.p.m. Przejazd trwa 11 minut. To najdłuższy spośród 76 tuneli na tej linii.
Pomiędzy Flüelen, a Lugano na dystansie148 km naliczyłam 19 mostów-wiaduktów i (nie licząc tunelu pod przełęczą) 46 tuneli: spiralnych, zakrzywionych i prostych, krótkich i ponad kilometrowych. Tylko na 38-kilometrowym odcinku trasy między Flüelen a Göschenen jest ich aż 20 ? jeden za drugim. Tutaj znajduje się słynny odcinek Pfaffensprung czyli ?skok pastora? ? ze spiralnym tunelem (1476 m). Wjeżdżające do niego wagony skręcają w prawo, a wynurzając się kilkadziesiąt metrów wyżej jadą w lewo! Zakrzywione tunele w okolicy Wassen, sprawiają, że położone na wysokości 928 m n.p.m. miasteczko ukazuje się kilkakrotnie z różnych stron. Tyle łatwa, bezduszna statystyka.
Ponad trzystu robotników straciło życie w tunelach, które drążono wysadzając skały. Temperatura przekraczała 30 stopni. A kurz powodował pylicę płucną. Pracowali w tych warunkach po 8 godzin dziennie. Robotnicy wywodzili się głównie z Piemontu w północnych Włoszech. Ich dniówka wynosiła 4-5 franków dziennie i przeznaczana była w połowie na mieszkanie i jedzenie. Ofiarom linii Gotharda poświęcony jest pomnik stojący w Ariolo z wykonanym w brązie reliefem autorstwa Vincenzo Veli z 1882 r.
Dodaj komentarz