Chartres
Labirynt i zakazane tańce wielkanocne
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Labirynt umieszczony w kamiennej posadzce gotyckiej katedry NMP w Chartres jest jedynym, dużym, zachowanym oryginalnie, średniowiecznym labiryntem. Budzi zrozumiałe zainteresowanie i fascynację.
Widzi się w nim drogę zapraszająca do pielgrzymowania. Dla ludzi obdarzonych głęboką wiarą jest drogą medytacji, pozwalającą, w czasie jej przejścia, na skierowaną w ciszy i skupieniu modlitwę do Boga.
Czemu służył rysunek na posadzce
Pozostaje pytanie, jaki był pierwotny sens zbudowania labiryntu w wielkim kościele, jakie miał użytkowe znaczenie. Historycy poszukują odpowiedzi w średniowiecznych źródłach i próbują umiejscowić powstanie labiryntu w Chartres w średniowiecznej, chrześcijańskiej filozofii. Budowę gotyckiej katedry rozpoczęto w 1195 r. po wielkim pożarze, w którym spłonęła jej romańska poprzedniczka. Posadzkowy labirynt powstał w pierwszych latach wznoszenia budowli. Nie był pierwszym ani jedynym; wspomnieć trzeba, że w sąsiednich diecezjach ? w katedrach w Sens i w Auxerre ? znajdowały się posadzkowe labirynty, które powstały w drugiej połowie XII w. Biskup Chartres zamówił labirynt, który ? choć wydaje się to nieprawdopodobne ? służyć miał do celebracji liturgii Nieszporów Wielkanocnych, uroczystości dotyczącej istotnego dogmatu wiary ? Zmartwychwstania Pańskiego, zwycięstwa Chrystusa nad śmiercią.
Korzenie w greckim micie
Średniowieczne źródła przytaczają opisy zdumiewającego przedstawienia o symbolicznym wydźwięku, które odbywało się w kościele w wielkanocny wieczór. Wyobraźmy sobie, jak przy dźwięku gregoriańskiej pieśni Victimae Paschali Laudes ogłaszającej zmartwychwstanie Chrystusa ? dziekan kapłanów idzie uroczystym, rytmicznym krokiem po meandrującej ścieżce labiryntu. Trzyma przy piersi dużą żółtą piłkę. Po dojściu do środka labiryntu rzuca ją do otaczających labirynt uczestników uroczystości, którzy ją do niego odsyłają. Towarzyszy wszystkim uniesienie i radość swoisty taniec, w którym ?gra w piłkę? (żółtą, oznaczającą światłość) jest symbolicznym znakiem, że ? Chrystus Zmartwychwstał. Rekwizyt piłki ma analogię do kłębka nici Ariadny z mitu greckiego o Tezeuszu i Minotaurze. Pozwolił Tezeuszowi wyjść z wnętrza labiryntu. Filozofia chrześcijańska przetransformowała mit na swój użytek (Minotaur mógł być śmiercią, ale i grzechem). W centrum labiryntu w Chartres znajdowała się, widoczna do 1792 r. miedziana płyta, na której jeszcze w XVII wieku odczytywano scenę walki Tezeusza z Minotaurem.
Droga z 272 kamieni
Labirynt w Chartres położono wraz z posadzką katedry około 1200 ? 1202 r. po wzniesieniu filarów nawy głównej. Usytuowany jest między trzecim a czwartym filarem. Średnica labiryntu wynosi 12,89 m, a jego krawędź styka się prawie z podstawą filarów nawy głównej. Szerokość drogi wynosi 34 cm, a długość ścieżki wyznaczonej jasnymi kamieniami ?261,5 m. Wejście do labiryntu znajduje się od zachodniej strony. Na wschód, do centrum prowadzi jedyna droga, bez możliwości zabłądzenia (jeżeli nie będzie się próbowało pójść na skróty i przeskoczyć linie ? a wtedy można co najwyżej wrócić do punktu wyjścia).
Dodaj komentarz