Lwów
Cmentarz Orląt Lwowskich
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Do cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie należy też cmentarz wojskowy Polaków poległych na tych ziemiach w latach 1918-1920. Przed 1944 rokiem nekropolię tą nazywano Cmentarzem Obrońców Lwowa. Teraz to Cmentarz Orląt Lwowskich.
To jedno z miejsc w którym odczuwam głębokie wzruszenie. Uświadamiam sobie znaczenie patriotyzmu. Pochowani są tu młodzi Polacy, którzy zginęli w obronie własnego domu ? polskiego Lwowa. Walczyli z Ukraińcami, którzy też bronili swojego, ukraińskiego Lwowa. W listopadzie i grudniu 1918 roku, na południowym stoku wzgórza zaczęto chować poległych obrońców miasta. W 1919 roku powstało towarzystwo Straż Mogił Polskich Bohaterów. Rada Miejska Lwowa zdecydowała o budowaniu kompleksu cmentarnego dla Orląt. Przenoszono zwłoki z mogił porozrzucanych po całym mieście. W wyniku konkursu w 1921 roku wyłoniono projekt kompleksowego urządzenia cmentarza Obrońców Lwowa. Prace konkursowe były anonimowe. Wygrał Rudolf Indruch. Ofiarował swój projekt pamięci bohaterów.
Przed zniszczeniem cmentarz wyglądał tak?
Centralna aleja prowadziła przez trzy półokrągłe tarasy z miejscami pochówków. To regularne szeregi mogił. Na południowym skraju płaskowyżu wzniesiono w 1934 roku Pomnik Chwały ? łuk triumfalny i dwanaście doryckich kolumn. Ustawione były w półkolu i zamknięte potężnymi pylonami. Na łuku umieszczono napis ? Umarli, abyśmy wolni żyli? Przed łukiem ustawiono dwa duże kamienne lwy, dłuta Józefa Starzyńskiego. Od strony północnej zbudowano katakumby. W ośmiu kryptach złożono prochy szczególnie zasłużonych. Nad katakumbami był górny taras z kaplicą ? rotundą, poświęconą w 1925 roku. Pochowano tu niemal trzy tysiące żołnierzy, a wśród nich bardzo wielu młodych chłopców. To właśnie bohaterskie lwowskie dzieci nazwane zostały Orlętami Lwowskimi.
Dzieło zniszczenia
Cmentarz Orląt zaznał wiele szkód podczas II wojny światowej i w pierwszych latach powojennych. Ostatecznej likwidacji dokonano na początku lat siedemdziesiątych tamtego wieku. Zburzono kolumny, zrujnowano nagrobki a w kaplicy i katakumbach zrobiono warsztaty kamieniarskie. 25 sierpnia 1971 roku nastąpiło apogeum zniszczenia. Sowieckie czołgi zrównały groby z ziemią. Próbowano zniszczyć Pomnik Chwały i boczne pylony. Nie udało się, więc użyto pocisków artyleryjskich. Resztę zniszczyły czołgi. Zachował się tylko pomnik Gustawa Müldnera z posągiem klęczącego anioła i braci Kamieńskich z płaskorzeźbą rozpaczającego anioła. Uważa się, że ludzie biorący udział w tym barbarzyństwie byli pojeni alkoholem?
Odbudowa i obudowa
W 1989 roku rozpoczęła się renowacja i porządkowanie cmentarza. Dokonało tego lwowskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi. Duży udział w pracach miała polska firma Energopol. Odbudowa cmentarza została zakończona w 2002 roku. W sąsiedztwie, w latach 1999-2001 zbudowano także pomnikowy zespół cmentarny poświęcony walkom o wyzwolenie narodu ukraińskiego. W górnej części zespołu znajduje się symboliczna mogiła ? pomnik wojowników UGA (Ukraińska Galicyjska Armia). Kolumna zwieńczona jest brązową figurą Michała Archanioła. Do zespołu należy też wspólna mogiła ofiar stalinowskich.
W poszukiwaniu kompromisu
Wokół cmentarza ciągle wybuchały konflikty polityczno-dyplomatyczne. Władze miasta nie chciały się zgodzić na wiele oryginalnych treści na tablicach, przywrócenie pomników amerykańskich lotników i francuskich piechurów. Nie zgodzili się też na postawienie rzeźb lwów. Kompromis był możliwy dopiero po demokratycznych zmianach na Ukrainie. Uroczyste otwarcie Cmentarza Orląt Lwowskich nastąpiło w czerwcu 2005 roku w obecności prezydentów Wiktora Juszczenki i Aleksandra Kwaśniewskiego. Obecnie napis na głównej płycie cmentarza brzmi ? Tu leży żołnierz polski poległy za Ojczyznę. Płyta umieszczona jest przed Pomnikiem Chwały.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz