Czarna
Dawniej cerkiew, dziś kościół parafialny
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wpisując do wyszukiwarki „Cerkiew św. Dymitra w Czarnej” otrzymasz linki do opisów dwóch cerkwi. Jedna, z roku 1764 jest w miejscowości Czarna w Małopolsce a druga z roku 1834 we wsi Czarna w Bieszczadach. Obydwie cerkwie należą dziś do kościoła rzymskokatolickiego.
Świątynia w Bieszczadach jest kościołem parafialnym w województwie podkarpackim. I o niej dziś piszę. Do roku 1951 świątynia była cerkwią greckokatolicką pw. św. Dymitra Męczennika.
Słynna zamiana granic
Wieś Czarna w latach 1944-51 należała do ZSRR, a po zmianie granic w roku 1951 wróciła do Polski. Podobno Polska sama wystąpiła o zmianę granic ze względu na plany budowy zbiornika wodnego zapobiegającego powodziom dorzecza górnego Sanu. Chodzi tu o zaporę w Solinie, dzięki której powstało sztuczne Jezioro Solińskie. Pierwsze projekty zapory powstały już w roku 1921 a te obecnej zapory w roku 1955. Poniżej zapory jest elektrownia wodna wytwarzająca 200 MW.
Prośba Polski zbiegła się w czasie gdy polscy geolodzy odkryli bogate złoża węgla kamiennego w tzw. trójkącie trzech rzek Bugu, Sołokii oraz Huczwy liczącym około 480 kilometrów kwadratowych. Gdy tylko trójkąt trzech rzek znalazł się w granicach ZSRR, to Sowieci zaczęli budować kopalnie. W krótkim czasie osiągnęli wydobycie 15 milionów ton węgla rocznie.
Po zmianie granic Czarną, z której mieszkańców wysiedlono na Wschód, zamieszkali wygnańcy z Sokalszczyzny, którzy przybyli tutaj wraz z księdzem Edwardem Godlewiczem z Waręża. Dzięki nim ocalała pozostawiona cerkiew, która od 1951 roku zaczęła służyć ludziom jako kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Przesiedleńcy przywieźli ze sobą piękne rzeźby ukrzyżowanego Chrystusa, Matki Bożej, Św. Jana, Św. Piotra i Św. Pawła, które umieścili w świątyni.
Cerkiew jak kościół
Cerkiew św. Dymitra wzniesiono w roku 1834 w miejsce poprzedniej, wzmiankowanej w roku 1795. Cerkiew jest ulokowana na wzgórzu. We wnętrzu zachował się ikonostas z roku 1882, umieszczony teraz na ścianie za ołtarzem głównym, oraz ołtarze boczne. W bocznych nawach są figury świętego Piotra i Pawła. Z zewnątrz architektura nie ma nic wspólnego ze stylem cerkiewnym, a raczej więcej z kościołem katolickim. Pod koniec XVIII do końca XIX wieku był trend budowania świątyń cerkiewnych podobnych do kościołów rzymskokatolickich. Pomijano wtedy typowe elementy architektoniczne. Kopuły zastępowano dachami dwuspadowymi. Na zachodniej ścianie jest sześć kolumn przy portyku zwieńczonym trójkątnym szczytem a z boku są zakrystie od południa i północy.
Świątynia została wyremontowana w roku 1967. To w czasie tych prac ikonostas został przesunięty na tylną ścianę nawy głównej, poza ołtarz. Zwyczajowo ikonostas, zwany inaczej przegrodą, był od czasów sztuki wczesnochrześcijańskiej, później bizantyjskiej, granicą świata realnego i duchowego. Oddziela w cerkwi część ołtarzową od nawy przeznaczonej dla wiernych. Jego moc i mistyka pozwala rozgraniczyć świat ziemski –profanum, od świata boskiego – sacrum.
Warto wiedzieć
Wokół cerkwi czy jak chcesz świątyni jest stary dobrze zachowany cmentarz z nagrobkami z początku XIX wieku. Nieco dalej stoi dzwonnica z roku 1951. Ale zawiera dzwon z roku 1886.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz