Muszyna
Drewniana cerkiew w Złockiem
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Złockie jest dzielnicą Muszyny, ale niegdyś było samodzielną, dość dużą wsią, sąsiadującą ze Szczawikiem i Muszyną. Włączono je w obręb miasta ze względu na dużą liczbę źródeł mineralnych. Obecnie jest dużym ośrodkiem sanatoryjnym.
Przez miejscowość prowadzi ładny chodnik, a przy nim co kilkaset metrów stoją kwietniki przypominające różne zwierzęta. Złockie leży na wysokości 510 m n.p.m. Wieś otoczona jest pasmem Kotylniczego Wierchu i Jaworzyny Krynickiej.
Czy wydobywano tu złoto?
Miejscowość jest położona w dolinie Złotego Potoku, który jest lewym dopływem Szczawnika. Według legendy i opisu Jana Długosza nazwa wsi wywodzi się od złota, które podobno było tu wydobywane. W 1580 roku lokowano wieś na prawie wołoskim. Jednocześnie została uposażona pierwsza parafia greckokatolicka.
Dziedzictwo Łemków
Parafialna greckokatolicka cerkiew w Złockiem (św. Dymitra) jest jedną z pamiątek po Łemkach wysiedlonych w czasie akcji ?Wisła?. Od 1947 roku jest kościołem rzymskokatolickim p.w. Narodzenia NMP. Parafię erygowano w 1951 roku. Cerkiew wznosi się na grzbiecie oddzielającym doliny Złockiego i Szczawnika. Jest widoczna już z daleka. Pamiętam ją sprzed niemal czterdziestu lat. Była zaniedbana, cmentarz łemkowski zniszczony, a dochodziło się paskudną kamienistą drogą. Dziś jest tam pięknie. Pod cerkiew można dojechać lub dojść nowym chodnikiem z drogi prowadzącej do Szczawnika.
Architektoniczne nowinki
Świątynia w Złockiem istniała już w XVI wieku. Obecny obiekt postawiono w latach 1867-72. Wzniósł ją budowniczy Kondracz. Cerkiew postawiono na rzucie krzyża, a taki pomysł zastosowano na tym terenie po raz pierwszy. Nakryto ją ośmioboczną kopułą na tamburze. Kopuła jest blaszana. Wieżę konstrukcji słupowej, nawę i prezbiterium zdobią ośmioboczne hełmy ze ślepymi latarniami i cebulastymi zwieńczeniami. Wszystkie zakończone są metalowymi krzyżami. Prezbiterium zamknięte jest trójbocznie. Przy babińcu stoi słupowo-ramowa wieża. Ściany są szalowane poziomymi deskami. Kalenicowe dachy kryte są blachą.
Tradycyjne wnętrze
Wnętrze jest obszerne i różni się od innych w okolicy. Ma naturalną barwę drewna. W połowie długości prezbiterium znajduje się kompletny ikonostas z drugiej połowy XIX wieku. Wykonali go Antoni i Michał Bogdańscy. Schemat ikonostasu jest typowy dla okolicy. Są tu przedstawienia Chrystusa Pantokratora i Matki Bożej między wrotami carskimi i diakońskimi. Jest ikona patrona cerkwi i św. Mikołaja. Wyżej umieszczone są prazdniki, czyli ikony przedstawiające poszczególne święta w roku. Nad nimi jest Deesis, wielka modlitwa błagalna zanoszona przez Apostołów do Chrystusa Tronującego. Całość zwieńcza krucyfiks oraz medaliony przedstawiające proroków starotestamentowych.
Ciekawe detale
W prezbiterium są malowidła z 1873 roku. Na ścianach dekoracje architektoniczne, a na stropie przedstawienia figuralne. Na wschodniej ścianie nawy wisi malowany krucyfiks w bogatej ramie snycerskiej. Pochodzi on ze szczytu ikonostasu z poprzedniej cerkwi w Złockiem. Przy tej samej ścianie są dwa ołtarze boczne z XIX wieku: Matka Boża z Dzieciątkiem oraz św. Cyryl i Metody. Na ścianach nawy i w kaplicy bocznej są liczne obrazy. Przed cerkwią stoi wysoka, drewniana dzwonnica. W niej znajdują się trzy dzwony. Wokół cerkwi jest kamienny murek otaczający stary cmentarz łemkowski z XIX wieku. Wiele nagrobków łemkowskich popadło w ruinę. Cerkiew otaczają lipy. Jedna z nich jest pomnikiem przyrody.
* * *
Złocka cerkiew zachwyca. Pisze o niej nawet Jerzy Harasymowicz, w wierszu ?W lesie listopadowym?, nazywając ją ?złocką ikoną?.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Tak się składa, że Złockie nie jest i w przeciągu ostatnich kilku/kilkunastu lat NIE było dzielnicą Muszyny. Złockie jest samodzielną miejscowością, wchodzącą w skład gminy Muszyna. Bardzo krzywdzący dla mieszkańców Złockiego jest fakt, iż w wielu folderach, na wielu stronach internetowych, w książkach i na skierowaniach do sanatoriów, umieszczana jest nazwa miejscowości „Złockie Muszyna” lub „Muszyna Złockie”. Bo to jest tylko Złockie, a nie żadna Muszyna.
Łemkowie opuścili Złockie przed akcją Wisła.