Główną świątynią Autokefalicznej (niezależnej) Ukraińskiej Cerkwi Prawosławnej, która powstała na soborze zjednoczeniowym 15 grudnia 2018 r. został Sobór Michajłowski (św. Michała) o Złotych Kopułach. Odrodzony po kilkudziesięciu latach jak legendarny Feniks z popiołów.

Ten pierwszy staroruski monaster zbudowano w XII w. w najwyższym punkcie Włodzimierskiej Górki (Wołodimirśka Hirka) nad Dnieprem, kolebki stolicy Rusi Kijowskiej i współczesnej Ukrainy. Zniszczony został wraz z miastem w 1240 r. podczas najazdu hord tatarsko-mongolskich Batu-chana. Odbudowany zaś, a właściwie wzniesiony na nowo, dopiero na początku XVIII wieku w stylu ukraińskiego baroku. Z siedmioma pokrytymi złotem kopułami, dzwonnicą, refektarzem (trapezną) i cerkwią. Ten wspaniały zespół architektoniczny, z cennymi mozaikami, freskami, ikonostasem i ikonami, padł ofiarą bolszewickiego barbarzyństwa 14 sierpnia 1937 roku.

Komitet centralny zamiast świątyni

Kilka lat wcześniej powstał bowiem projekt zbudowania na jego miejscu, a także sąsiedniej zabytkowej cerkwi Trzech Świętych, nowego centrum partyjno-rządowego z dużym placem, aby było gdzie organizować masowe demonstracje. Najpierw zburzono wspomnianą cerkiew i na jej miejscu wzniesiono monumentalny socrealistyczny półokrągły gmach, przewidziany na siedzibę Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Ukrainy. Nie do przyjęcia było więc sąsiedztwo zabytkowego klasztoru. Na jego miejscu miał zresztą powstać drugi, bliźniaczy budynek zamykający półpierścieniem plac. Między nimi zaś, mniej więcej w miejscu górnej stacji kolejki górskiej łączącej tę część miasta z położonym na brzegu Dniepru placem Pocztowym na Podole, zamierzano postawić gigantyczny pomnik Lenina.

Plany niezrealizowane

Mimo protestów naukowców ? prof. Mykoła Makarenko zapłacił za to życiem, a nawet próśb działaczy komunistycznych, np. Feliksa Kona, Sobór Michajłowski został wysadzony. Ocalała tylko niewielka, sąsiadująca z nim trapezna ? wspomniany już refektarz z cerkwią kryte gontem, zamieniony następnie na biura i magazyny. Stalinowskie czystki, bardzo krwawe na Ukrainie, a następnie wojna, zmieniły te plany. Zaprojektowany kompleks nie powstał również po wojnie. Były ważniejsze sprawy w odbudowie zrujnowanego miasta. W wybudowanym w 1935 roku gmaszysku siedzibę otrzymał Komitet Centralny Komsomołu Ukrainy.

Przeczytaj także...

Praga. O złotych rączkach i wojaku Szwejku

Autor: Jerzy Leśniak

Spacerując po praskim Starym Mieście mogliśmy zauważyć podstawową różnicę między nami i Czechami, która polega chyba właśnie na stosunku do historii – im historia nie ciąży, ona im co najwyżej zawadza.

Łuck. Między zamkiem i uniwersytetem

Autor: Cezary Rudziński

Cały ten obszar stanowi obecnie Rezerwat historyczno – kulturalny „Stary Łuck”. Zamek, przedstawiony na ukraińskim banknocie 200 hrywien, zajął w 2011 roku w konkursie na „7 cudów Ukrainy” pierwsze miejsce.

Ojców. Ruiny zamku, gdzie ojciec się krył

Autorka: Barbara Górecka

Zamek, którego ruiny oglądamy dziś, zbudował Kazimierz Wielki. Król nazwał go „Ociec u Skały”, upamiętniając tułaczkę Władysława Łokietka. Nazwa miejsca przetrwała do dziś jako Ojców.

Poczytaj więcej o okolicy:

Kijów. Katolicka katedra św. Aleksandra

Kijów. Młode świątynie i nowe klasztory

Kijów. Fundament cerkwi Dziesięcinnej

Kijów. Odrodzone skarby sztuki cerkiewnej