Skuteč
Kamieniarze i szewcy w Górach Żelaznych
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Leży u podnóża Gór Żelaznych obok Narodowego Geoparku. Centrum ma na zboczu wzgórza z kamieniołomem Humperky (460 m n.p.m.), nad Anenským potokiem.
5-tysięczne miasto Skuteč leży w okresie (powiecie) chrudimskim w kraju (województwie) pardubickim. Ma historię udokumentowaną od 1289 roku. W czasach nam bliższych znane z kamieniołomów skał cenionych w architekturze oraz budowie szlaków kolejowych i dróg. A także, i to od średniowiecza, z wytwarzania dobrego obuwia. Obu tym dziedzinom gospodarki poświęcone są największe w Czechach wystawy w tutejszym Muzeum Miejskim.
Burzliwe dzieje prywatnego miasta
Teren miasta i jego okolice zasiedlone były już w młodszej epoce kamiennej, co potwierdzają archeologiczne znaleziska krzemiennych skrobaków i kamiennych toporków. A z okresów późniejszych biżuterii i broni z brązu, grobu szkieletowego z XII wieku oraz z tego samego okresu ceramiki.
Osada u podnóża zamku stojącego wówczas na miejscu późniejszego kamieniołomu i gród strażniczy na szlaku handlowym z Chrudimia prawa miejskie uzyskała prawdopodobnie około 1330 roku za panowania króla Jana Luksemburskiego (1296-1346). Było ono własnością dworu i dóbr Rychburg i ich kolejnych właścicieli. Posiadało kilka ważnych przywilejów. Organizowania jarmarków i targu koni, sądu i „gardła”, czyli wykonywania wyroków śmierci przez miejscowego kata itp.
Przeżywało wojny i związane z nimi wydarzenia. W czasach husyckich w 1425 roku Skuteč i okoliczne wsie przeszły pod zarząd husyckiego namiestnika Jakuba Kroměšína z Březovic. Później prześladowania mieszkańców wyznania niekatolickiego i emigracji z powodów religijnych. Na funkcjonowanie miasta i jego wygląd tragiczne wpływały grabieże wojska podczas wojny trzydziestoletniej.
A także powrót wojsk po bitwie Trzech Cesarzy pod Sławkowem koło Brna (Austerlitz 1805) oraz kilka dużych pożarów, z najtragiczniejszymi w latach 1862 i 1867, które pochłonęły większość miasta. Nie tylko drewniane domy kryte strzechami, ale również kamienne na rynku z podcieniami. Mnóstwo szczegółów na ten temat, a także historii politycznej, gospodarczej i kulturalnej miasta, znalazłem w otrzymanej na miejscu obszernej (434 bogato ilustrowane strony) monografii „Dĕjiny Skutče (Historia Skutczy od czasów najdawniejszych) Napisanej przez Emila Voračka z zespołem.
Zabytkowe kościoły
Centrum miasta stanowi Palackého náměstí w części wschodniej, z kilkoma zabytkami. Dominantą jest kościół Wniebowzięcia NMP (Nanebevzetí Panny Marie), pierwotnie gotycki, po raz pierwszy w źródłach pisanych wspomniany jako fara w roku 1350. W 1355 roku przeszedł on przebudowę dokonaną przez właścicieli majątku rychburskiego (Beneša z Vartenberka i jego żonę Dorotheę Berkovą z Dubé). Były także późniejsze przebudowy, m.in. po pożarze w roku 1850. We wnętrzu zachowało się kilka elementów gotyckich, cenny późnogotycki posąg Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu, renesansowa nawa i zdobiona rzeźbami ambona z piaskowca, a także barokowe ołtarze. W głównym znajduje się obraz Wniebowzięcie NMP, uważany za bardzo dobrą, wykonaną w XVIII w. kopię oryginału Petera Brandla („Czeskiego Rubensa”, 1668-1735).
Zabytkowy jest również drugi tutejszy kościół p.w. Bożego Ciała (Božho Téla) zbudowany w stylu gotyckim w końcu XIV w, ale prawdopodobnie na miejscu wcześniejszego, drewnianego. Na jego wieży znajduje się stary dzwon odlany w roku 1460. Cenne są też kamienne, rzeźbione nagrobki z końca XVI w. trzech szlachcianek pochowanych w nim w latach 1593-1598.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz