Spiska Biała
Koronkowa dzwonnica w rynku
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ta niewielka miejscowość na Górnym Spiszu, leży zaledwie 7 km na północ od Kieżmarku, na ważnym skrzyżowaniu dróg ze Spisza w Tatry, w rejon Magury Spiskiej i Zamagurza, a także w Pieniny.
Pierwsze wzmianki o niej pochodzą z początków XIII w. i w tym mniej więcej czasie osiedlili się tu sascy koloniści. Aż do XIX w. miasto było praktycznie wyłącznie niemieckie. Po otrzymaniu praw miejskich w 1271 r., Spiska Biała (Spišská Belá) weszła w skład prowincji XVI Miast Spiskich. Od 1412 r., kiedy węgierski król Zygmunt Luksemburski wziął u Władysława Jagiełły pożyczkę na wojnę z Wenecją pod zastaw trzynastu miast ? w tym Białej Spiskiej, pozostawała ona we władaniu polskich starostów spiskich aż do roku 1769.
Potęga zbudowana na handlu
Bardzo ważnym dla rozwoju miasta wydarzeniem było przyznanie mu w 1545 r. przez Zygmunta I Starego przywileju organizowania w każdą niedzielę jarmarku. W 1607 r. Zygmunt II Waza dodał przywilej organizowania rocznie dwóch dużych targów. Kolejni królowie polscy i węgierscy rozszerzali przywileje i w 1811 r. miasto mogło organizować do siedmiu targów w roku. Co najmniej od połowy XIV w. Spiska Biała było posiadaczem części terenów tatrzańskich w rejonie Doliny Kieżmarskiej i w Tatrach Bielskich wraz z Jaskinią Bielską, a od XV w. stała się ważnym ośrodkiem rzemieślniczym, działało tu niemal 20 cechów. Miasto było też znaczącym producentem lnu, lniane płótno eksportowano stąd do całego królestwa węgierskiego, na Bałkany i do Turcji.
Gotyk, renesans, barok
Rozwój miasta zaowocował powstaniem kilku ważnych budowli. Dziś na typowym spiskim rynku możemy podziwiać najcenniejszy zabytek ? kościół katolicki św. Antoniego Pustelnika z lat 1263-65, pierwotnie późnoromański, przebudowany w 1720 r. w stylu barokowym. W bielonym wnętrzu przetrwały gotyckie sklepienia, dwa cenne gotyckie posągi w ołtarzu głównym i renesansowe ławy. W pobliżu kościoła stoi renesansowa, zwieńczona koronkową attyką dzwonnica z 1598 r., wybudowana przez Ulricha Materera. Warto zajrzeć również do stojącego kilka kroków od rynku klasycystycznego kościoła ewangelickiego, wzniesionego w 1784 r.
W domu pioniera fotografii
Jeszcze jedno przynajmniej miejsce w Spiskiej Białej jest godne polecenia. To muzeum poświęcone życiu i działalności Jozefa Maximiliána Petzvala (1807- 1891), matematyka i fizyka, pioniera nowoczesnej optyki fotograficznej. W domu, w którym się urodził, można obejrzeć m.in. zestaw do dagerotypii z obiektywem Petzvala, aparaty do stereofotografii i zabytkowe projektory.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz