Kraków
Krzesławice – żywy skansen pod Hutą

Krzesławice to skansen pośród miejskiego krajobrazu. Były plany, aby we wsi założyć prawdziwy skansen, ale nie zostały one zrealizowane. Sprowadzono tylko drewniany kościół z Jawornika...
fot: Barbara Górecka
Kraków. Krzesławice – żywy skansen pod Hutą
Tu ?pachnie? wsią? Przy ulicy znajdziemy stare kapliczki przydrożne, pomniki pamięci, kilka podkrakowskich chat krytych strzechą i bielonych wapnem na kolor niebieski przy użyciu ultramaryny.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

W zapisach kronikarskich z 1232 roku odnotowana jest nazwa jako ?Creslauiz?, a z 1288 roku widnieje jako ?Creszlavici?. W 1228 roku wieś należała do rycerza Bożywoja. Przekazał on ją do probostwa miechowskich bożogrobców, którzy posiadali ją do XVII wieku, z małymi przerwami . W 1309 roku Władysław Łokietek ponownie darował wieś klasztorowi bożogrobców w Miechowie. W 1360 roku wieś należała do szpitala św. Jadwigi na Stradomiu (dziś dzielnica Krakowa). Po jakimś czasie ponownie wieś wróciła do bożogrobców. Krzesławice należały też w pewnych okresach do klasztoru ojców cystersów w Mogile (obecnie osiedle Nowej Huty).

Od Kołłątaja do Matejki

W drugiej połowie XVIII wieku Krzesławice były własnością Akademii Krakowskiej. Była to już spora wieś. Liczyła 340 mieszkańców w czterdziestu pięciu domach. Od 1788 roku wieś przeszła w ręce Hugona Kołłątaja. Był tu dwór z zabudowaniami gospodarczymi i duży ogród. Kołłątaj uporządkował cały majątek. Przez wiele lat w dworku mieszkała jego matka. Po trzecim rozbiorze Polski, gdy Kołłątaj przebywał w więzieniu w Ołomuńcu (1795-1802), wieś została skonfiskowana i oddana w dzierżawę. Od 1822 roku właścicielem był krakowski bankier Jan Kanty Kirchmayer, a po jego śmierci, wdowa Aniela. W drugiej połowie XIX wieku znajdowało się we wsi 55 domów i 460 mieszkańców. Do dworu, młyna i karczm przybyły stawy. W 1876 roku Krzesławice zakupił Jan Matejko. Po jego śmierci w 1893 roku, majątek przeszedł w ręce syna Tadeusza. Tadeusz wkrótce sprzedał majątek rodzinie Burzyńskich. Prowadzili oni gospodarkę rolną ale dbali też o dworek.

W Nowej Hucie

W latach 1949-1954 znaczna część pól uprawnych należących do mieszkańców Krzesławic została przeznaczona pod budowę Nowej Huty i Huty im. Lenina. Byli właściciele ziemscy bezpowrotnie stracili swoje ziemie. W 1949 roku, wieś stała się częścią Nowej Huty i wraz z nią została w 1951 roku przyłączona do Krakowa jako nowohuckie osiedle. W 1959 roku w dworku nadal mieszkała Maria Burzyńska, ale opadała już z siły, a dworek też chylił się ku upadkowi. Przekazała go Towarzystwu Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie z życzeniem, aby dworek nie stracił swego historycznego charakteru i przypominał postacie Kołłątaja i Matejki. Od 1991 roku Krzesławice są częścią Dzielnicy XVII Wzgórza Krzesławickie.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Komentarze: 1

    vick27, 29 grudnia 2013 @ 18:48

    dla mnie to nowość: Nowa Huta wydawała mi się miastem, zdawało mi się, że wieś została wykurzona – ale nie. Bardzo to ciekawe

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij