Żytomierz
Nieliczne pamiątki ocalałe z pożogi
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wojenna katastrofa
Nie do pozazdroszczenia były też losy Żytomierza podczas II wojny światowej. Niemcy wymordowali niemal wszystkich tutejszych i okolicznych Żydów oraz wielu mieszkańców innych narodowości. W końcowej fazie walk, na przełomie 1943 i 1944 roku, miasto kilkakrotnie przechodziło z rąk niemieckich w sowieckie i odwrotnie. Zniszczeniu uległo ponad tysiąc budynków. Po wojnie zostało odbudowane w obowiązującym wówczas stylu. Dopiero ostatnio, w niepodległej Ukrainie, powstaje trochę nowoczesnej architektury, odbudowano lub zrewaloryzowano najważniejsze zabytki, głównie sakralne. W nieco ponad 270 tys. obecnie mieście jest nadal duże, szacowane na około 50 tys. skupisko Polaków. Działa Dom Polski, szkoły, toczy się życie kulturalne. Chociaż wiele osób – spotykałem się z tym kilkakrotnie – ciągle boi się przyznawać do polskich korzeni. Zabytków, obiektów oraz wartych zobaczenia miejsc jest tu jednak stosunkowo niewiele.
Cerkwie i kościoły
Najważniejszą świątynią prawosławną jest Sobór Preobrażeński (katedra Przemienienia Pańskiego) zbudowany w latach 1866-1874. Na miejscu, czy raczej ruinach wcześniej stojącego w tym miejscu klasztoru dominikanów i kościoła (cerkwi) bazylianów. Ma on wieże sięgające 53 metrów, ale nie jest to budowla wyróżniająca się szczególną urodą. Najstarszą, gdyż pochodzi z 1737 roku, świątynią w mieście jest katolicka katedra św. Zofii. Niewątpliwie jednak z najciekawszych budowli w mieście. Odbywają się w niej msze także w języku polskim. Podobnie jak w drugim kościele katolickim, bernardyńskim św. Jana z Dukli z lat 1820-44, zwanym seminaryjnym, gdyż po kasacie klasztoru w 1842 działało w nim seminarium. W 1930 roku kościół ten komuniści zamknęli i zamienili w dom kultury. Później przebudowali na muzeum geologiczne. Wierni odzyskali go w niepodległej Ukrainie i ładnie odremontowali, chociaż oryginalne barokowe wyposażenie wnętrza oczywiście przepadło. Z tutejszych zabytków sakralnych wspomnę jeszcze o XIX-wiecznej ukraińskiej cerkwi św. Michała Archanioła i nieczynnej, zamienionej w Muzeum Przyrody, cerkwi Chresto-Wozdwyżeńskiej (Podniesienia Krzyża). Ponadto neogotyckim kościele luterańskim.
I nieliczne zabytki
No i neobarokowym Pałacu Biskupim z I połowy XIX w. w którym znajdują się Muzea: Krajoznawcze i Sztuki. Z zabytkowego centrum historycznej części miasta najciekawsze są: główna ulica Kyjiwśka (Kijowska) oraz zamieniona na deptak, z XIX – wieczną zabudową, ul. Mychajliwśka (Michałowska). Tutejszy Cmentarz Polski założony w 1800 roku należy do naszych najstarszych i największych nekropolii poza granicami kraju. Ładne panoramy miasta i jego okolic można oglądać z tutejszej Góry Zamkowej. I to już właściwie wszystko, co warte uwagi w tym mieście.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz