Essen
Nowe życie starej kopalni
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Niektóre ze starych fabryk, kopalń, hut i innych obiektów przemysłowych po zaprzestaniu w nich produkcji czy wydobycia przekształcane są w centra handlowe, sale koncertowe i wystawowe, muzea, lub nawet zespoły mieszkalne.
Przekształcenia, nowe życie zabytków przemysłowych czasami jest tak skutecznie, że trafiają one nawet na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Na Europejskim Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego
Najlepszym przykładem w Niemczech jest kompleks największej w przeszłości nie tylko w tym kraju, ale i w Europie oraz jednej z największych w świecie kopalni węgla kamiennego i koksowni, Zeche Zollverein na północy miasta Essen. Jest on obecnie jedną z głównych atrakcji Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (EIHR – European Industry Heritage Route). A ten jego fragment leży na regionalnym Szlaku Zagłębia Ruhry oraz tematycznym „Górnictwo: Skarby ziemi”.
Historia tego kompleksu kopalniano-koksowniczego jest szalenie ciekawa, pełna niekiedy zaskakujących faktów. Jego założycielem był niemiecki przemysłowiec z Duisburga Franz Haniel (1779-1868). Poszukiwał on złóż węgla koksowniczego do produkcji stali. Wychodził z nowoczesnej koncepcji przemysłowej w tej dziedzinie: połączenia wydobycia surowców, węgla i rudy żelaza oraz produkcji na jego potrzeby maszyn, tworzenia rozwiązań logistycznych i tras transportowych oraz kanałów handlowych.
Początki były skromne
Zasobne pokłady węgla znaleziono w roku 1845 w okolicach Katenberga na północ od Essen. Nazwano je, a także wybudowaną wkrótce kopalnię, a następnie koksownię, Zollverein, aby upamiętnić rolę, jaką w niemieckiej gospodarce, a następnie zjednoczeniu ówczesnych państw i państewek niemieckich, odegrała, założona w roku 1834, unia celna – Deutsche Zollverein., znosząca bariery celne między nimi. Odpowiednie gatunki węgla znaleziono na głębokości 144 m, a większe 200-800 m. Kopalnię zbudowano w pobliżu linii kolejowej łączącej Kolonię z Minden, a następnie przez teren zakładu przeprowadzono nową linię zapewniającą dobry transport.
Początki przyszłego giganta były skromne. Pierwszy szyb kopalni budowany od 1847 r. miał głębokość tylko 130 m. Wydobycie węgla na głębokości 120 m, rozpoczęto w 1851 r., a licząca 256 ludzi załoga wydobywała go tylko 13 tys. ton rocznie. W roku następnym ruszyło wydobycie z kolejnego szybu, a w 1857 r. obok nich postawiono kilka pieców do wypalania z węgla koksu. Zakład rozwijał się jednak szybko. W roku 1867 pozyskano już 200 tys. ton węgla, a w 1871 r. – roku wojny niemiecko-francuskiej – ponad 16 tys. ton koksu. Ale to ciągle były początki. W roku 1890 wydobycie węgla przekroczyło milion ton rocznie, w 1900 r. 1,7 mln ton, a w latach I wojny światowej 2,5 mln ton.
Kopalnia i koksownie
Na terenie Zollverein działało też 250 pieców koksowniczych, a ich produkcja w roku zakończenia Wielkiej Wojny przekroczyła 500 tys. ton. Przełomem stało się jednak dopiero wybudowanie w latach 1928-32, ostatniego, Nr. 12, szybu głównego. Był to modernistyczny projekt zakładu, który stał się wzorcem dla funkcjonalnej architektury przemysłowej w Niemczech. Uznany został nie tylko za najpiękniejszy kompleks w Zagłębiu Ruhry ale także najnowocześniejszy w Europie i na świecie. Ta atrakcyjna architektura przemysłowa uważana była równocześnie za jeden z elementów jego reklamy. Oglądamy ją, i podziwiamy, również obecnie.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz