Warna
O Wielkim Męczenniku Pantelejmonie
Szukając informacji o pewnej cerkwi w Warnie na bułgarskim wybrzeżu spotkałem się z wieloma wersjami imienia świętego, jej patrona: Pantelejmon, Pantaleon, Pantelemon, Pantelei.
Imię to pochodzi od greckich słów „panta” co oznacza „wszystko” i „leon” tj. „lew”. Jego znaczenie tłumaczone jest też jako „najmiłościwszy” czy „pełen miłosierdzia”. Pantalejmon jest świętym kościołów katolickiego i prawosławnego. Jest uzdrowicielem zaliczanym do wielkich męczenników chrześcijańskich i do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli. Listę ich otwiera św. Krzysztof, patron umierających nagłą śmiercią, a także kierowców, podróżnych, przedstawiany z Dzieciątkiem Jezus w ramionach. Św. Pantelejmona na tej liście opisano jako chroniącego od strasznych chorób, zarazy, patrona lekarzy, pielęgniarek i ludzi samotnych. Jego atrybutami są gwoździe lub ręce przybite gwoździami do głowy. Na ikonach prawosławnych święty przedstawiany jest jako młody mężczyzna z krótkimi ciemnymi włosami. W prawej ręce trzyma pędzelek do namaszczania chorych a w lewej ma szkatułkę z medykamentami. Szatę wierzchnią ma w kolorze czerwonym.
Lekarz z powołania
Pantelejmon urodził się około roku 280 w Nikomedii, dzisiaj to Izmit w Turcji, w Azji Mniejszej. Jego rodzicami była chrześcijanka i cesarski urzędnik. Choć matka wyznawała chrześcijaństwo, ojciec nie chciał ochrzcić syna. Żyli w czasach prześladowań chrześcijan. Po przedwczesnej śmierci matki Pantelejmon pobierał nauki w cesarskiej szkole kształcącej medyków. Potem jako lekarz służył przy dworze.
Wtedy na ulicy spotkał starca Hermolausa i zaproponował mu lekarstwa. Starzec był chrześcijańskim kapłanem. Zaprzyjaźnili się. Po naukach religii przyjął od niego w tajemnicy sakrament chrztu. Za życie w świętości i wywiązywanie się z obowiązków Bóg obdarzył go darem uzdrawiania nawet ciężko chorych poprzez modlitwę. Nie pobierał zapłaty, prosił ich jedynie by uwierzyli w istnienie Jezusa Chrystusa. Stosował wiedzę medyczną ale też brał pod uwagę psychikę i życie duchowe chorego. Leczył lekarstwami i poświęcał czas na modlitwę i rozmowę z chorymi. Przekonywał ich, że choroby nie są zemstą Boga za grzechy, ale są ciężkim doświadczeniem w celu przemiany człowieka. Teraz zrozumiałem dlaczego pielgrzymi mają różne wypadki drogowe a wierni wychodząc z kościoła po mszy niedzielnej przewracają się i łamią sobie kończyny.
Po chrzcie Pantelejmon leczył wszystkich za darmo, bez względu na pozycję społeczną. Wtedy lekarz należał do elity i miał duże dochody ze swojej działalności. Jego postawa spotkała się z drwinami i brakiem zrozumienia ze strony kolegów po fachu. Donieśli, że jest chrześcijaninem i zmuszony był stawić się przed cesarzem Galeriuszem Maksymianem (250-311 r. n.e.). Ten skazał go na śmierć. Zabito go 27 lipca w 305 r. n.e. po okrutnych torturach.
Skąd moje zainteresowanie tym świętym?
Dziś wiele bułgarskich kościołów i klasztorów prawosławnych nosi imię św. Pantelejmona. Święty jest patronem wielu szpitali, ośrodków medycznych i placówek opieki zdrowotnej. Wierni uważają że święty Pantelejmon chroni przed chorobami i może z nich ich wyleczyć. Ja uważam, że jak człowiek głęboko wierzy że wyzdrowieje, to wyzdrowieje. Ale kiedyś umrze ze starości.
Kult świętego w Bułgarii wiąże się również z ludową wiarą: jego opieka chroni od letnich sztormów, ulewnych deszczów i powodzi.
Do napisania tego artykułu skłoniła mnie pewna cerkiew pw. Wielkiego Męczennika Pantelejmona, znajdująca się około 10 km od centrum Warny. Znajduje się ona w parku, przy szosie szybkiego ruchu w pobliżu hotelu, w którym mieliśmy przyjemność przebywać na wczasach. W ciągu 10 dni wielokrotnie przechodziliśmy obok cerkwi ale zawsze była zamknięta, chociaż wieczorami zapalano światło nad wejściem do świątyni. Mimo prób nie znalazłem żadnej informacji o budowli, a i nie ma żadnej tablicy informującej kiedy cerkiew jest otwarta. Jest tylko zawieszony przy schodach transparent z nazwą inwestora. Może cerkiew w środku nie ma wyposażenia i służy tylko jako atrakcja turystyczna?
Dodaj komentarz