Dolina Wiercicy
Od Złotego Potoku do Ostrężnika
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Wiercica, rzeczka lub potok o długości ok. 30 km wypływa z dwóch wywierzysk w okolicy Złotego Potoku i przepływając dalej przez Janów wpada do Warty. Stworzyła środowisko znane jako Dolina Wiercicy, porośnięte naturalnym leśnym starodrzewem, w którym przepływająca Wiercica rozlała się w śródleśne jeziorka.
Skały, ostańce, jaskinie ukrywają się wśród lasów liściastych składajcych się z buka, dębiny, graba, olchy i borów sosnowych. Na jej terenie w 1957 r. utworzono na powierzchni ok. 150 ha rezerwat „Parkowe” chroniący źródła rzeki, faunę i florę doliny.
Rezerwat „Parkowe”
Charakter parkowy nadał Dolinie Wiercicy Wincenty Krasiński w połowie XIX w., gdy jego rezydencja stał się Złoty Potok. Jego syn, poeta Zygmunt Krasiński przebywał tutaj w 1857 r. i to jemu zawdzięcza się nazwy nadane wywierzyskom rzeki: Źródło Elżbiety (córki poety) i Źródło Zygmunta (jego syna). Spacerując po lesie nazwał poetycko Diabelskimi Mostami grupę skałek, których około 8-metrową szczelinę pokrywa duża płyta skalna. Również jeden ze stawów leżących w bezleśnym centrum rezerwatu – Staw Nocy Letniej – nosi nazwę nadaną przez Krasińskiego. Staw zwany jest również Zielonym od koloru wody, który powstał dzięki występującym w nim glonom i sinicom. A legenda mówi, że lustro stawu zapamiętuje ludzkie twarze i letnia nocą w poświacie księżyca odtwarza ich wizerunki. I wreszcie przy Źródle Zygmunta znajduje się ostaniec o charakterystycznym kształcie, nazwany – również przez Krasińskiego – Bramą Twardowskiego. Taki ostaniec – skalisty wapień – to efekt wielu przemian geologicznych skorupy ziemskiej, który ukształtował się jako wypiętrzenie podziemnej jaskini. Geologicznie rzecz ujmując stało się to w miocenie, który trwał – bagatela – od 23 do 5,3 mln lat temu. Brama Twardowskiego udostępniana była turystycznie już w czasach Krasińskiego.
Rezerwat „Ostrężnik”
Na południe od rezerwatu „Parkowe” w 1960 r. utworzony został drugi – około czterohektarowy rezerwat leśny Ostrężnik, jako ochrona zarówno leśnego zespołu, jego roślinnego i zwierzęcego bogactwa, skał, jaskiń, jak również resztek zamku. Ciekawy to temat – zamek w Ostrężniku. Owiewa go tajemnica i powstania i przeznaczenia, ponieważ nie zanotowano żadnych o nim wzmianek historycznych. Przypuszczalnie powstawał w czasie panowania Kazimierza Wielkiego – przy czym budowy nie dokończono – jako jeden z zamków broniących zachodniej granicy Polski. Jako jedno z oczek łańcucha warowni i strażnic pomiędzy Olsztynem a Mirowem i Bobolicami. Wyrósł na skale jako zespół dwuczłonowy z górnym zamkiem i zamkiem dolnym z podzamczem. Zamek górny otoczony był fosą widoczną do dzisiaj, dolny ograniczały obwałowania z palisadą. W poziomym rzucie założenie – dostosowane do rzeźby terenu – przypomina literę B lub „fasolkę”. Jego obwód wynosił 144 m, a grubość murów wahała się od 1,6 do 2,2 m. Niewiele zostało na tej skale – pozostałość budynku mieszkalnego, muru obwodowego i fundamenty baszty wartowniczej albo bramnej. Mimo to, nie trzeba dużej wyobraźni, aby kamienie ruiny poukładać w założenie zamkowe. Z jednej strony skała jest prostopadłym wysokim urwiskiem, w którym kryje się jaskinia. Dookoła las. Las bukowy rośnie również na skale i murach. A mówią, że na kamieniu nic nie wyrośnie.
* * *
Wejście jest dosyć dzikie. I w tym również tkwi urok tego miejsca. Jest pięknie.
Warto wiedzieć
* Z Janowa przez Złoty Potok biegnie na południe do Żarek droga nr 793. Wzdłuż niej wytyczone zostały szlaki piesze i rowerowe.
* Brama Twardowskiego znajduje się na zachód od Źródła Zygmunta, przy drodze do Zrębic.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Polecam na rower!