Rundāle
Pałac kurlandzkiego magnata
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pałac w Rund?le, nazywany też inflanckim Wersalem, znajduje się w historycznej Semigalii (Zemgale), na południe od Rygi, blisko litewskiej granicy. Związany jest nieodłącznie z postaciami dwu osób: architekta Francesco Bartolomeo Rastrelli, oraz właściciela i zleceniodawcy budowy ? jednego z najpotężniejszych ludzi ówczesnej Rosji, księcia kurlandzkiego Ernsta Johanna Birona.
Francesco Bartolomeo Rastrelli (1700-71) był włoskiego pochodzenia nadwornym architektem carskim w Petersburgu. Był autorem tak sławnych w nim budowli, jak Pałac Zimowy (Ermitaż) oraz pałaców: Woroncowów i Stroganowa; pałacu Katarzyny II w Carskim Siole; zespołu pałacowo-parkowego w Peterhofie, pałacu Marijinskiego oraz Cerkwi Andrejewskiej w Kijowie, a także pałaców w Mitawie (obecnie Jegławie) i Rund?le w ówczesnej Kurlandii, dziś na Łotwie. Ten ostatni, nazywany jest łotewskim Wersalem.
Zmienne losy możnowładcy
Urodzony w 1690 roku Biron w rzeczywistości nazywał się Bűhren. Pochodził z kurlandzkiej szlachty z Kalciems, francuskie nazwisko i herb Bironów przejął na początku lat 30. XVIII w. Miał burzliwe życie. Był faworytem carycy Anny Iwanowny (1693-1740, panowała od 1730 r.), od roku 1740 krótko regentem i opiekunem następcy rosyjskiego tronu, na którym zresztą nigdy faktycznie nie zasiadł, niespełna rocznego Iwana VI Antonowicza (1740-1764, formalnie ?panował? do 1741 r.). Po jej śmierci popadł w niełaskę następczyni, był więziony w twierdzy Szliselburskiej i skazany na śmierć pod zarzutem zdrady stanu. Ułaskawiony przez regentkę Annę Leopoldowną, zesłany został na Syberię tracąc wszystkie godności, tytuły i majątki. Jej następczyni, caryca Jelizawieta (Elżbieta, 1701-1762, panowała od 1741 r.) złagodziła ten wyrok na areszt domowy w Jarosławiu nad Wołgą. Zaś Katarzyna II (1729-1796, panowała od 1762) ułaskawiła go zaraz po objęciu tronu i przywróciła mu tytuły oraz majątki.
Dwa etapy budowy
Losy tego pierwszego właściciela pałacu w Rund?le miały oczywiście wpływ na dzieje tej wspaniałej rezydencji. Jej budowę, jako letnią posiadłość w stylu barokowo-rokokowym, Rastrelli rozpoczął w 1736 roku. Nie została ona jednak dokończona, gdyż książę zajęty był wznoszeniem równocześnie, zaprojektowanej też przez tego samego architekta, rezydencji w oddalonej o 20 km Mitawie. Aresztowanie i zesłanie Birona spowodowało, że kompleks pałacowo-ogrodowy Rund?le zaczął popadać w ruinę. Jego właściciel mógł zająć się kontynuowaniem tej budowy dopiero po ponad dwudziestoletniej przerwie i odzyskaniu majątków.
Pałac Rundales w sierpniu 2019 r.