Syrakuzy
Park archeologiczny Neapolis
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Park Archeologiczny Neapolis jest wydzielonym w latach 1952-55 stanowiskiem archeologicznym zabezpieczającym artefakty starożytnego miasta Syrakuzy.
Położony jest w północno-zachodniej części współczesnych Syrakuz (Siracusa, dzielnica Neapolis) na obszarze około 240 tys. m kw., na południowym stoku płaskowyżu Epipoli. Jest zapisem starożytnej historii Syrakuz ze świadectwami pochodzącymi z różnych epok, od najstarszej, prehistorycznej począwszy.
Centralnym punktem Parku jest wzniesienie Temenite, którego nazwa pochodzi od temenos, co w grece oznacza sanktuarium, gdyż tutaj w epoce archaicznej powstało pozamiejskie sanktuarium poświęcone Apollinowi. Już na początku V w. p.n.e. zbudowano na skalistym zboczu pierwszy teatr. Za panowania tyrana Syrakuz, Hierona II, w III w. p.n.e. na tym obszarze powstał m.in. Ołtarz Hierona (Ara di Ierone II) – miejsce poświęcone Zeusowi Wyzwolicielowi (Eleutherios), o potężnych rozmiarach wykutej w skale podstawy 192 x 23m. Teatr, w którym zbudowano portyki górnego tarasu, przeszedł metamorfozę budowlaną ku monumentalizmowi.
Jeden z większych teatrów starożytnego świata
Syrakuzański grecki teatr jest największy na Sycylii i jeden z największych zachowanych w świecie greckim. Jego sześćdziesiąt rzędów, w których zasiąść mogło cztery tysiące widzów wykuty został w skale. Tu, po klęsce zadanej Kartagińczykom pod Himerą, wystawiono, w obecności autora, „Persów” Ajschylosa. Tu Pindar wygłaszał swoje ody, a Epicharmos wystawiał swoje komedie sycylijskie. Tu w jednej z ław któregoś z niższych rzędów siedział Platon, bawiący na dworze Dionizjusza Młodszego. Hieron II spędzał tu najpiękniejsze godziny, gdy Syrakuzy wspaniale chyliły się do upadku, a imię jego żony, cesarzowej Filisty, dotychczas trwa wyryte na tych murach (Paweł Muratow).
Dzisiaj nie istnieje już nic z ogromnej kompozycji architektonicznej teatru, mającej podkreślać świetność i wielkość królewskiej władzy Hierona II. Teatr był sukcesywnie niszczony, rozbierany w celu uzyskania materiału budowlanego na budowę hiszpańskich fortyfikacji. Taki sam los spotkał naziemne części Ołtarza Hierona, wywiezione na budowę fortyfikacji na wyspie Ortygia w XVI w.
W dawnych kamieniołomach
Unikalnym i osobliwym fragmentem Parku Archeologicznego jest pas latomii (kamieniołomów) starożytnego miasta o nazwach: Paradiso, Intagliatella i S. Venera oraz nekropolia Grotticelli z grobowcami datującymi się od czasów archaicznych po późnorzymskie.
Pionowe ściany z głębokimi jaskiniami współgrają z otaczającą je przyrodą. Kamieniołomy zamienione zostały w bujne, zaciszne ogrody, osłonięte od wiatru. Skąpane w słońcu rosną i owocują tu cytrusy, a w dolnych partiach szemrzą strumyki, roślinność porasta wapienną skałę, drzewa ocieniają ścieżki. W Rajskiej Latomii (del Paradiso) najbardziej znane są dwie jaskinie: Ucho Dionizjusza (Orecchio di Dionisio) i Grota Powroźników (Grotta dei Cordari). Ucho Dionizjusza – tak nazwał jaskinię Michelangelo da Caravaggio, który w 1608 r. w drodze na Maltę odwiedził to miejsce. Nazwę jaskinia zawdzięcza kształtowi przypominającemu uszną małżowinę (litera „S”) uzyskanemu podczas wydobywania wapienia. Najbardziej fascynująca jest w tej jaskini akustyka; z niektórych miejsc nawet szept wydobywa się donośnym, wyraźnym echem. Być może jest pokaźne ziarno w legendzie mówiącej, że w jaskiniach syrakuzańscy tyrani więzili swoich wrogów. Dionizjusz Młodszy miał wykorzystywać akustyczne właściwości jaskini, podsłuchując rozmowy uwięzionych. Rozmiary jaskini są imponujące: wysokość ok. 23 m, szerokość od 5 do 11m, głębokość w skalnej ścianie – 65 m.
Grota Powroźników uzyskała swoją nazwę po przeznaczeniu jej w XVII w. na warsztat rzemieślników uprawiających konopie i wykonujących różnorodne liny. Warsztaty pracowały jeszcze w pierwszych dekadach XX w. Jaskinia mogłaby nosić nazwę „grota polichromii”. Efekt taki tworzą ślady wydobywania wapienia, widoczne najwyraźniej w pokrywającej ściany wilgoci, gdy dno jaskini pokrywa się wodą deszczową lub gruntową, pochodzącą z infiltracji sklepienia.
* * *
Spacer po Parku Archeologicznym Neapolis, wśród swobodnie bujającej roślinności i bieli wapiennych skał to spacer w przeszłość Syrakuz, miasta uważanego przez starożytnych za najpiękniejsze i najpotężniejsze.
Warto wiedzieć
* Park położony jest między ulicami: Viale Paolo Orsi, Viale Agnello, Viale Rizzo, Via Augusto i Via Ettore Romagnoli – wejście.
* Wstęp do Parku jest płatny.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz