Świnoujście
Zachodni fort dawnej twierdzy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Nieco dalej obok bramy jest remiza artyleryjska z drugiej połowy XIX wieku, później zmodyfikowana. Remiza artyleryjska to niewielki obiekt ceglany służący za schronienie dla artylerii i obsługi dział, wyposażony w półki amunicyjne. Na stropie remizy zbudowano ceglany schron. Jest on na kilku pierwszych zdjęciach.
Nieustające rozbudowy i zbrojenia
Wreszcie dochodzimy do Fortu zbudowanego w latach 1856-61. Jego przeznaczeniem była obrona wejścia do portu oraz ewentualna walka z okrętami na morzu. Był murowaną redutą artyleryjską zbudowaną na planie kwadratu, która mogła prowadzić ogień z dział i broni ręcznej we wszystkich kierunkach. Z czasem fort otoczono fosą z wodą i wałem ziemnym ograniczając jego ostrzał. Po wojnie francusko-pruskiej w wały ziemne wkomponowano remizy artyleryjskie, magazyny broni i amunicji czy nawet montownie pocisków do ciężkich dział nadbrzeżnych.
Najważniejsze zmiany w uzbrojeniu i wyglądzie budowli nastąpiły w latach 1878-87. Fort znacznie się powiększył i został ufortyfikowaną baterią artylerii nadbrzeżnej. Do wybuchu I wojny światowej uzbrojony był w cztery ciężkie działa nadbrzeżne 210 mm Ringkanone konstrukcji Kruppa mocowane na obrotowych łożach stacjonarnych. Na wyposażeniu fortu były jeszcze cztery działa artylerii wsparcia kalibru 150 mm i 90 mm przeznaczone do obrony lądowej.
Na początku XX wieku wyposażono załogę fortu w karabiny maszynowe. W roku 1937 w Forcie Zachodnim rozpoczął działalność szkolny oddział artylerii przygotowujący oficerów i marynarzy do obsługi baterii nadbrzeżnych Kriegsmarine. Obsługa baterii w ilości około 100 marynarzy zakwaterowana była w kazamatach fortu. Była to budowla o sklepieniu wykonanym z cegły lub betonu fortecznego, chroniącym przed ogniem artyleryjskim, zabezpieczona od góry grubą warstwą ziemi. Później przeniesiono ich do drewnianych baraków za fosą. Kazamaty przeznaczono na magazyny amunicji, żywności i na kuchnie. W roku 1942 baterię przezbrojono w działa 150 mm, które ustawiono na ośmiokątnych fundamentach betonowych wylanych na wale ochronnym. Przed nimi był widok na morze.
Punkt kierowania ogniem znajdował się na drewnianej wieży. Wcześniej zbudowano betonowy bunkier o kilku kondygnacjach dowodzenia ze stanowiskiem dalmierza na szczycie i z zespołem pomieszczeń technicznych, socjalnych i łączności. Od marca do maja 1945 roku bateria ostrzeliwała cele lądowe w okolicy Wolina. Odpierała ataki samolotów na miasto za pomocą swojej małokalibrowej artylerii przeciwlotniczej 20 mm i 37 mm zamontowanej na drewnianych wieżach.
W PRL i teraz
4 maja 1945 roku dowódca baterii porucznik Richter wydał rozkaz zniszczenia armat i wszystkich urządzeń fortu. Załoga ewakuowała się.
W latach 1945-61 Fort Zachodni zajmowany był przez marynarkę sowiecką. Sowieci zbudowali tutaj trzy bunkry dla wieżowych armat nadbrzeżnych oraz stalową wieżę kierowania ogniem obok betonowego bunkra niemieckiego. Zbudowali też nieistniejące już dziś bunkry wartownicze na wałach fortu. Po wycofaniu się Rosjan obiekt przekazany został miastu. Od końca lat 60. do początku lat 90. w forcie były magazyny warzyw i owoców. Od roku 2000 teren został udostępniony do zwiedzania. Obecnie znajduje się tu Muzeum Historii Twierdzy.
Trasa zwiedzania obejmuje ekspozycję muzealną, wartownię, wieżę kierowania ogniem oraz stanowiska artyleryjskie. Na miejscu jest punkt gastronomiczny i kiosk z pamiątkami.
Warto wiedzieć
Początkowo fort oznaczono jako Werk IV. Od kiedy powstała fosa i wał ziemny to fort zmieniał swoją nazwę. Nazywano go Batterie i stał się ufortyfikowana baterią ciężkiej artylerii nabrzeżnej pod nazwą Westbatterie. Od roku 1939 bateria została nazwana Henningsen dla upamiętnienia porucznika Wilhelma Hennigsena który wcześniej był dowódcą kompanii szturmowej Kriegsmarine. Kompania ta popłynęła na pokładzie pancernika Schleswig Holstein do Gdańska aby wziąć udział w ataku na Westerplatte. Porucznik Henningsen poległ w pierwszym dniu wojny prowadząc kompanię do ataku.
Dodaj komentarz