Beskid Niski
Teraz leżą już w zgodzie
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Białe drogowskazy z czarnym napisem zaczynają się mnożyć tuż za Tarnowem. Im dalej na południe, tym ich więcej i więcej. Cmentarz wojenny-Kriegsgraberfriedhof. Skąd ich tu aż tyle? I dlaczego po niemiecku?
Niemieccy żołnierze pewnie leżą w naszej ziemi, ale nikt nie stawia im pomników, nie pali świeczek. Myślę o tych, poległych w ostatniej wojnie. Tamta wojna była inna. Pierwsza światowa. Też straszna, też okrutna, tak bardzo, że współczesnym wydawało się, że straszniejszej być już nie może. Była. Tamte czasy były inne. Przynajmniej tu, w Galicji. Na cmentarzach wojennych chowano poległych, niezależnie od tego, po której walczyli stronie. Obok siebie leżą i Austriacy, i Węgrzy, i Niemcy, i Rosjanie, i wszystkie nacje wielonarodowych monarchii walczących na froncie wschodnim. Na imiennych tabliczkach znajdziemy wiele polskich nazwisk.
Dla tych, co spali na lekcjach historii
Pamiętamy, że pierwsza wojna zaczęła się w sierpniu 1914 roku. Tu, w Galicji Rosjanie szybko pogonili armię austro-węgierską. Już w listopadzie stanęli pod Wieliczką, prawie na przedpolach Krakowa. Cesarsko-królewskim udało się zatrzymać ten marsz, ale nic więcej. Obie armie robiły dwa kroki w przód, dwa kroki w tył. Wiosną do akcji wkroczyli zniecierpliwieni Niemcy. Przysłali na front swoje oddziały, odebrali Austriakom dowództwo. Zaczęło się. Szturm rozpoczęły wojska austriacko-niemieckie 2 maja bladym świtem. Linia frontu przebiegała wtedy od Wisły w okolicach Szczucina, przez Tarnów, Gorlice, Konieczną (tu jest teraz przejście graniczne) aż do słowackiego Bardejowa. Ostrzał artyleryjski zmiótł z powierzchni większość rosyjskich umocnień i położone na skraju Beskidu Niskiego Gorlice. Wokół tego miasta toczyły się najcięższe walki i dlatego jedna z większych operacji wojskowych tej wojny nazywana jest bitwą gorlicką (znana także jako operacja gorlicka).
Na pobojowisku
Po dziesięciu dniach walk armie niemiecka i austro-węgierska zepchnęły Rosjan na wschód, na linię Sanu, potem jeszcze dalej. Na polu walki pozostało 61 tys. żołnierzy w prowizorycznych mogiłach, albo w ogóle bez. Na pobitewne tereny wkroczyła specjalnie powołana jednostka armii austro-węgierskiej: Wydział Grobów Wojennych (Kriegsgraberabteilung). Pole walki podzielono na 10 okręgów, na ich czele postawiono oficerów – architektów. Już latem 1915 roku wyznaczono lokalizację 378 cmentarzy wojennych, potem jeszcze 12. Liczono i identyfikowano zabitych, budowano drogi dojazdowe. Zbierano datki na budowę nekropolii, sprzedawano pocztówki przedstawiające wizje architektów. Galicja nie skąpiła pieniędzy.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 4
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Cmentarz na Rotundzie jest już odbudowany. Stoją wszystkie gontyny.
Ten na wzgórzu pustki nad Łużną, zresztą też.
Troszkę zbyt przyspieszone daty w tym opisie. W 1915 nie powstał żaden projekt cmentarza wojennego, bowiem Wydział Grobów Wojennych został powołany w listopadzie 1915. Prace ruszyły dopiero początkiem 1916r.
Mocno przesadzona też liczba pochowanych na cmentarzu na górze cmentarnej w Gorlicach, nie wiem skąd wzięte są takie liczby, bowiem spoczywa tam jedynie 913 żołnierzy.
Rotunda już bardzo piękna. Wiosna 2022.