Dobra Nowogardzka
W małomiasteczkowej, ciepłej atmosferze
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Dobra (do 1945 r. Daber) leży w niezwykłym krajobrazie mezoregionu Równina Nowogardzka. Otoczona jest wianuszkiem wiosek i miasteczek: Nowogard, Osina, Maszewo, Chociwel, Węgorzyno, Łobez.
Od Nowogardu dzieli ją 16 km i dla odróżnienia od podszczecińskiej wioski Dobra w powiecie polickim, ta Dobra nazywana jest Nowogardzką (lub k. Nowogardu). Kiedyś w powiecie nowogardzkim, Dobra należy obecnie do powiatu łobeskiego, oddalona od Łobza o 26 km.
Równinę Nowogardzką ukształtował lodowiec tworząc na dużej jej połaci wysoczyznę morenową. Charakterystyczną cechą ukształtowania terenu są drumliny – „bochenki” – wydłużone, niskie, owalne pagórki. Tereny Równiny zasiedlane były od dawna; odkrywane słowiańskie cmentarzyska kurhanowe i grodziska są tego świadectwem. Również w ostatnim tysiącleciu rozwijały się tutaj miasteczka i wioski jako własność, rodowa domena.
Dobra Nowogardzka jest mała, według ostatniego spisu mieszka w niej ok. 2,5 tysiąca mieszkańców. Mała, sympatyczna miejscowość z parterową zabytkową zabudową, pochodzącą w dużej mierze z XVII-XIX w., z ogródkami i … z zachowanym średniowiecznym układem ulic. Najstarszy szachulcowy budynek pochodzi z końca XVII w. Dobra ma małomiasteczkową, ciepłą atmosferę. Warto się w niej zatrzymać, aby zobaczyć to, co świadczy o jej bogatej, ba – ważnej historii.
Zamek, niegdyś najpiękniejszy na Pomorzu
Pierwsze wzmianki o „castrum Doberen” pochodzą z końca XIII w. W 1331 r., z rąk książąt pomorskich, Dobra otrzymała prawa miejskie. Potwierdzeniem średniowiecznej metryki Dobrej jest jej zamek, teraz w stanie ruiny z XIX w. Położony jest na wzgórzu w północnej części miasta, przy drodze wyjazdowej na Nowogard. Zamek w Dobrej, na podstawie odkrytych artefaktów, opisuje się jako najpotężniejszy i najpiękniejszy późnogotycki na Pomorzu Zachodnim.
Gdy w XIV w. Dobra przeszła w ręce rodu von Dewitz rycerski zamek został rozbudowany o nowe skrzydła. Był na tyle duży, że mógł pomieścić dwustuosobową drużynę księcia Bogusława X, który skrył się w nim, uchodząc przez armią elektora brandenburskiego Albrechta Achillesa podczas wojny pomorsko-brandenburskiej w 1478 r. Przebudowę zamku w 1538 r. z zachowaniem elementów późnogotyckiej warowni dokonał Jobst von Dewitz, kanclerz księcia wołogoskiego Filipa I. Fakt ten upamiętniała tablica erekcyjna z herbami rodów von Dewitz i von Arnim – żony Jobsta. Tablica po latach znalazła schronienie w Muzeum Narodowym w Szczecinie.
W stronę trwałej ruiny
Dewitzowie byli w posiadaniu Dobrej do początku XIX w., chociaż opuścili ją już po wojnie trzydziestoletniej. Dla Księstwa Pomorskiego to była hekatomba – gospodarcza i demograficzna, gdyż miasta i wioski opustoszały oraz polityczna, gdy po śmierci ostatniego księcia Gryfity Księstwo przestało istnieć. Zamek w Dobrej został dogłębnie zdewastowany przez żołnierzy brandenburskich; jak mówią przekazy historyczne zniszczone zostało wszystko, od wyposażenia komnat, meble, drzwi po piece. Koszt odbudowy zamku przerastał nawet możliwości Dewitzów. W 1808 r. Karl Ludwik von Dewitz sprzedał zamek i majątek w Dobrej.
Dodaj komentarz