Stare Wierchy
Z Rdzawki do gorczańskiego schroniska

W styczniu 1933 roku otwarto na Starych Wierchach schronisko PTT, bo żadne inne miejsce nie nadawało się tak dobrze pod budowę jak właśnie to miejsce. Można tu odpocząć przed drogą na Turbacz.
fot: Barbara Górecka
Stare Wierchy. Z Rdzawki do gorczańskiego schroniska
Czasem trzeba się dobrze nagłowić, aby znaleźć obejście. Ten trud wynagradzają przepiękne widoki na łąki, beskidzkie wzniesienia i Tatry.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Stare Wierchy leżą na wysokości 973 m n. p. m. w Gorcach. To polana na głównym grzbiecie gorczańskim. Na polanie stoi schronisko PTTK o tej samej nazwie.

Jest tu duży węzeł szlaków turystycznych. Idziemy stąd na Turbacz, do Rabki przez Maciejową, do Poręby Wielkiej, Nowego Targu i do Rdzawki.

Pradawne trakty

Przez Stare Wierchy wiodła w średniowieczu „Królewska Droga”. Był to trakt z Krakowa i Szczyrzyca do Nowego Targu. Droga prowadziła przez Mszanę, Porębę Wielką, Stare Wierchy, Obidową i Klikuszową. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1255 roku. W XVI wieku była to już publiczna droga kołowa, od której pobierano opłaty mostowe. U miejscowej ludności nazwa ta pozostała do dziś. Już wtedy na polanie stała karczma. Tereny te należały do hrabiego Wodzickiego. Jak niesie wieść ludowa, napadli ją kiedyś zbójnicy z Orawy. Właściciel odparł atak, ale jednego zbója zabił. Zemścili się za to po latach i utopili karczmarza w potoku. Karczma przestała istnieć.

Pierwsze schronisko

W styczniu 1933 roku otwarto na Starych Wierchach schronisko PTT, bo żadne inne miejsce nie nadawało się tak dobrze pod budowę jak właśnie to miejsce. Można tu było odpocząć przed dalszą, dość mozolną, drogą na Turbacz. Budowę zaczęto w 1932 roku, na działce kupionej od hrabiego Wodzickiego. Był to parterowy góralski dom z kuchnią, jadalnią, i izbą do spania na 11 łóżek i 12 sienników. Gospodarzami tego pierwszego schroniska byli Jan i Ludwika Rabciakowie z pobliskiej polany Stare Izbiska. Budynek systematycznie wyposażano przez kilka lat.

Wojenne dzieje

We wrześniu 1939 roku zjawili się tu żołnierze z Wehrmachtu i zdewastowali budynek. Na jakiś czas obiekt opustoszał, ale na przełomie 1939 i 40 roku, Jan Rabciak zorganizował tu noclegi dla uchodźców.W czasie II wojny światowej stanowiło ono oparcie różnych oddziałów partyzanckich. Był to też pośredni punkt przerzutu żołnierzy polskich na Węgry. Latem 1942 roku szkolił tu swoich żołnierzy por. „Lech” – W. Szczypka. Schronisko stanowiło doskonały punkt wypadowy na różne akcje dywersyjne w rejonie szosy zakopiańskiej, Rabki i Chabówki. Przez długi czas był tu punkt sanitarny zorganizowany przez dr. Jana Hosera „Znachora”. Z punktu korzystali partyzanci i okoliczna ludność. W styczniu 1945 roku Niemcy rozpoczęli likwidację partyzantów stacjonujących w Gorcach. Wtedy na Starych Wierchach był liczny oddział AK „Setka-Limba” i oddział AL „Za wolną Ojczyznę”. Doszło do strzelaniny. Partyzanci przedarli się w stronę Turbacza, ale schronisko zostało spalone 10 stycznia 1945 roku.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij