Svojanov
Zamek i jego mroczne legendy
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Na wzgórzu dominującym nad doliną rzeczki Krzetinki (Křetinky) stoi niewielki, malowniczy zamek gotycko-empirowy Svojanov. Z bogatą historią, legendami oraz atrakcyjną współczesnością.
Wzniesiony został około roku 1224 za czasów króla Przemysła Otokara II Wielkiego (1233-78) jako gród strażniczy przy trakcie handlowym z Brna do Litomyszli, w pobliżu ówczesnej, historycznej granicy między Czechami i Morawami.
Sławny król i cesarz Karol IV Luksemburski (1316-78) zaliczył go w projekcie prawa ziemskiego Majestas Carolina (1349-53) do jedenastu najznakomitszych zamków czeskich. Wkrótce jednak, po kolejnych zmianach właścicieli jego oraz tutejszych dóbr, zaczął podupadać. Wcześniej jednak, bo w końcu XIII w. „romantyczny okres”, jak określają to źródła czeskie, przeżyła w tym zamku czeska królowa Kunhuta (Kunegunda Halicka, 1246-85) z kochankiem, a później mężem, rycerzem Závišem (Zawiszą) z Falkenštejna (1250-90).
Polskie tropy
Sprawdzając, także w polskich źródłach, kim oni byli, natrafiłem na ciekawą historię związaną z Polską. Kunegunda Halicka (nazywana też Czernihowską lub Węgierską) była córką kniazia halickiego Rostisława Michajłowicza oraz Anny Arpadówny (Węgierskiej) – siostry Gryfiny, żony polskiego księcia Leszka Czarnego. Oraz drugą żoną czeskiego króla Przemysła Ottokara II Wielkiego i królową Czech. A także matką Kunhuty (Kunegundy Přemyslovej, 1265-1321), późniejszej żony księcia mazowieckiego Bolesława i .. księżnej mazowieckiej (1291-1302). Oraz Wacława II (1271-1305) króla Czech i Polski (od roku 1300 do śmierci w 1305 r.)
W dziejach zamku Svojanov przeplatają się fakty z ciekawymi legendami, którym poświęcono specjalny folder w języku czeskim „Hrad Svojanov, tajemstvi, romantika”, z którego też korzystam pisząc tę relację. Fakty podstawowe, to pożar zamku w roku 1569, po którym przestał on być siedzibą kolejnych władców tutejszych dóbr, a jedynie ich centrum gospodarczym. Po innym dużym pożarze w roku 1842 jego ówcześni właściciele małżonkowie Kriestenovi przebudowali zamek, a ściślej rzecz biorąc dobudowali do niego część w stylu empire – późnego klasycyzmu.
Własność miasta Polička
Ostatni prywatny właściciel Svojanova, Antonin František Haasche ozdobił jego wnętrza późno empirowymi malowidłami. W roku 1910 zamek ten kupiło miasto Polička i jest on jego własnością nadal. W roku 2013 dokonano jego dosyć głębokiej rewaloryzacji przy wsparciu środków unijnych i obecnie wygląda on tak, jak w połowie XIX wieku, z zachowaną częścią gotycką. Dodam, że na terenie zamku jest też, jedyny w Europie środkowej, oryginalny gotycki ogród. Zanim jednak napiszę, czym jest obecnie zamek Svojanov i co warto w nim obejrzeć, wspomnę o kilku związanych z nim legendach.
Pierwsza, o Karlu Zárubie z Hustiřan i Katarzynie, wdowie po Bohuslavie Zárubie, właścicielach zamku w połowie XVII w. opowiada, że w roku 1645, czyli pod koniec Wojny Trzydziestoletniej (1618-48), podczas zdobywania zamku przez Szwedów, Bohuslav zginął. Młoda wdowa z synkiem Hertvikiem została sama, ale wkrótce zajął się nimi brat męża, Karel. Tak dobrze, że wkrótce oczekiwała jego potomka. Ale były szwagier poznał bogatą pannę z rodu rycerskiego, więc wtrącił Katarzynę do głębokiego zamkowego lochu. Gdy dochodziły z niego dziwne dźwięki, Karel kazał otworzyć piwnicę.
Kara za zbrodnię
Zobaczył zwłoki Katarzyny z szalonym wyrazem twarzy. I… sam oszalał. Dawna bratowa ukazywała mu się każdej nocy aż do jego śmierci. Musiał być wiązany i nadzorowany. Jego brat Vaclav pochował szczątki Katarzyny, ale, według legendy, po nocach jej duch krąży po zamkowym dziedzińcu i w pobliżu zejścia do piwnic.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz