Jelenia Góra
Barokowe groby wokół Kościoła Łaski
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze (zwany także Kościołem Garnizonowym) jest jednym z sześciu Kościołów Łaski na Śląsku.
Budowę Kościołów Łaski postanowiono tzw. ugodą altransztadzką, zawartą w 1707 na zamku w Altranstädt (w Saksonii) pomiędzy królem Szwecji Karolem XII i cesarzem Józefem I Habsburgiem. Pokonany w Wojnie Północnej Habsburg zobowiązany został do poluzowania polityki wobec protestantów i musiał pozwolić budować im świątynie. Ewangelicy mogli je jednak stawiać poza murami miast, w odległości nie mniejszej niż wystrzał armatni. Taki właśnie dystans dzieli wspomniany kościół od zachowanej do dziś Bramy Wojanowskiej.
Największy z Kościołów Łaski
Ogromną, mogącą pomieścić 4 tys. wiernych barokową świątynię na planie krzyża greckiego wzorowano na kościele św. Katarzyny w Sztokholmie. Zaprojektował ją i wybudował w latach 1709-1718 Marcin Frantz. Jest największym z sześciu kościołów Łaski wybudowanych w tym czasie na Śląsku.
Niezwykłe organy nad ołtarzem
Wnętrze okalają balkony na trzech poziomach ozdobione cytatami z pisma świętego, ściany pokrywają malowidła iluzjonistyczne autorstwa A. Schefflera. Do osobliwości wyposażenia należą ambona wykuta w jednej bryle piaskowca i marmurowa chrzcielnica. Tutejsze organy z ponad 4,5 tys. piszczałek, ozdobione ruchomymi postaciami aniołków, pochodzą z 1727 i należą do najdoskonalszych na świecie. Umieszczone są ponad głównym ołtarzem. Ich brzmienia można posłuchać podczas dorocznych międzynarodowych festiwali pod nazwą Silesia Sonans.
Kaplice unikalne, dlaczego w tak złym stanie?
Mnie jednak najbardziej zaintrygowało otoczenie kościoła. Teraz jest tu park z ławeczkami i alejkami, dość gęsto zaludniony przez młodzież. Nie zawsze jednak tak było. Kiedyś był tu, jak zwykle na przykościelnym terenie – cmentarz. Wzdłuż muru, dookoła tego cmentarza majętni mieszkańcy miasta Hirschberg im Riesengebirge, bo tak nazywała się Jelenia Góra, stawiali rodzinne grobowce, a raczej kaplice. Proces ten rozpoczął się po wybudowaniu kościoła i trwał do 1770 roku. W końcu XIX wieku cmentarz zlikwidowano zamieniając go w park, ale grobowe kaplice wzdłuż ogrodzenia pozostawiono. Zachowało się ich 19. Otaczają one dzisiejszy park zwartym wieńcem, a są przy tym niezwykłej urody. Pięknie zdobione, w większości barokowe, wyjątkowe dzieła sztuki cmentarnej. Są jednak skandalicznie zaniedbane i zdewastowane. Proces dewastacji zaczął się w 1945 roku, gdy Jelenia Góra przeszła w polskie posiadanie, i – wstyd powiedzieć – trwa do dziś.
Warto wiedzieć
Na ścianie zewnętrznej kościoła, obok wejścia do zakrystii znajduje się epitafium pastora Gottloba Adolpha. Zginął on w 1745 roku od uderzenia pioruna podczas niedzielnego kazania. Zerwała się lina podtrzymująca daszek ambony, który spadł na kaznodzieję.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
Komentarze: 2
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Bardzo smętnie to wygląda. Kościół mógłby rzucić coś na poratowanie zabytków, są na jego terenie. A może przeszkadza mu, że to kaplice innowierców? Czy czeka, aż zrobią coś władze miasta?
kopuła nie spadła na pastora. To jest nieprawda. Pastor został rażony piorunem