Wzgórze Golm (71 m n.p.m.) jest najwyższym wzniesieniem na wyspie Uznam. Porasta je stary las z przewagą buka i dębu chroniony w rezerwacie przyrody.

Wśród starych drzew pochowano kilka tysięcy ludzi. Miejsce ostatniego spoczynku znalazło tu 1500 niemieckich żołnierzy, głównie marynarzy oraz od 4 do 6 tys. cywilnych ofiar – uchodźców z Prus, jeńców, przymusowych pracowników i mieszkańców miasta, którzy zginęli w alianckim nalocie bombowym na Świnoujście (wtedy Swinemünde) 12 marca 1945 r. Celem godzinnego ataku przy użyciu 661 samolotów był przede wszystkim port, w którym stacjonowały niemieckie okręty. Ofiarami zaś stali się głównie cywile. W ogromnej liczbie – niezidentyfikowani.

Dwa pomniki

Cmentarz zajmuje ogromną powierzchnię. Jego centralnym punktem jest wybudowana w czasach NRD (w 1973 r.) a zaprojektowana przez Wolfganga Eckardta betonowa rotunda znajdująca się na szczycie wzniesienia. Zastąpiła ona krzyż wystawiony wcześniej przez duchownych. Zresztą – w latach 60. zlikwidowano wszystkie symbole religijne na cmentarzu. Te obecne są wynikiem współczesnej renowacji nekropolii.

Wewnątrz rotundy napis: By już nigdy żadna matka nie opłakiwała swojego syna. To – jak czytam na trójjęzycznych tablicach informacyjnych (niemiecki, polski, angielski) – słowa z hymnu NRD. Przed rotundą pomnik autorstwa Rudolfa Leptiena „Marznąca“. Smutna, może nawet przerażona kobieta otula się wojskowym płaszczem. Wyrzeźbiona w latach 50. ubiegłego wieku stanęła tu – potajemnie – dopiero w 1984 roku. Po pierwsze jej przekaz nie zgadzał się z oficjalną linią partii. Po drugie artysta w 1953 r. uciekł do Berlina Zachodniego, co spowodowało zapis na jego dzieła.

Nie zawsze był tu cmentarz

Wzgórze Golm było zamieszkałe i ufortyfikowane od czasów prehistorycznych. Archeolodzy zidentyfikowali tu grodzisko z okresu brązu z datowane na VIII-VI wiek przed naszą erą. W XIX wieku zalesione wzniesienie stało się celem wycieczek mieszkańców Świnoujścia oraz pojawiających się coraz liczniej kuracjuszy. Były tu restauracja, wieża widokowa. Jej fundamenty straszą na klifie. Z punktu widokowego, zobaczymy miedzy drzewami Świnoujście a w oddali – morze.

Warto wiedzieć

* Wzgórze Golm znajduje się po niemieckiej stronie podzielonej granicą wyspy. Można tu dojechać z centrum Świnoujścia autobusem linii nr 6 do pętli w dzielnicy Wydrzany. I stąd przez kładkę na granicznym kanałku kilkunastominutowym spacerkiem za granicę – na cmentarz i punkt widokowy. Albo samochodem przez przejście drogowe Świnoujście/Garz.
* Przy okazji warto pospacerować nad Zalewem Szczecińskim w malowniczej wiosce Kamminke.

Przeczytaj także...

Litomyšl. Atrakcja co kilometr kwadratowy

Autor: Cezary Rudziński

W Litomyszli odbywają się Międzynarodowe Festiwale Operowe „Smetanova Litomyšl”. Sporo jest ciekawych lokali gastronomicznych, bogata oferta turystyki aktywnej i, co również ważne w dzisiejszych czasach, sporo miejsca i okazji do spokojnych spacerów.

Szalejów Dolny. Trzech brodatych facetów

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Ta niezwykła rzeźba stoi na rozstaju dróg we wsi  Szalejów Dolny (dawniej Niederschwedeldorf) w Kotlinie Kłodzkiej. Jest unikatowa nie tylko w Polsce ale i w Europie. Ciekawe, że takie przedstawienie zachowało się na katolickim Dolnym Śląsku.

Mariańskie Porzecze. Barokowa perełka ukryta w drewnie

Autor: Erwin Jan Kozłowski

Zobaczmy tutejszy piękny zabytek, który stanowi wyjątkowy przykład sztuki barokowej powstałej na mazowieckiej prowincji. Przekonajmy się, że wyjątkowe i ujmujące dzieła sztuki rodziły się nie tylko w przodujących centrach kultury.

Poczytaj więcej o okolicy:

Greifswald. Klimat pomorskiego miasta

Greifswald. Rocznicowo o wielkim romantyku

Wolgast. Nekropolia książąt pomorskich

Heringsdorf. W rejs statkiem z Międzyzdrojów