La Valletta
Jak powstawała stolica joannitów

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Gdy w roku 1656 Malta odparła, kosztem ogromnego wysiłku i strat, wielomiesięczne oblężenie 40-tysięcznej floty i armii tureckiego sułtana Sulejmana Wspaniałego, zapadła decyzja o zbudowaniu nowej stolicy zakonu joannitów i przeniesienie jej z dotychczasowej ? Birg?, przemianowanej po tym zwycięstwie na Vittoriosę.
Piszę o niej obszernie w osobnym tekście. Wybrano sąsiedni, skalisty półwysep Mount Sceberras, położony vis a vis Fortu St. Angelo na cyplu półwyspu Vittoriosy, po drugiej stronie zatoki ? obecnie Wielkiego Portu. Zdecydowano tak, mimo iż znajdujący się na jego końcu Fort St. Elmo został zdobyty przez tureckich najeźdźców.
Nowa stolica na cześć obrońcy
W ciągu zaledwie pięciu lat, od 28 maja 1566, kiedy to położono kamień węgielny, do 1571 r. powstała jedna z najpotężniejszych twierdz na Morzu Śródziemnym ? La Valletta. Nazwana tak na cześć Wielkiego Mistrza Zakonu w okresie tego oblężenia. Miasto nazywane jest dziś w skrócie Vallettą. Dwadzieścia następnych lat zajęło głównemu budowniczemu nowej stolicy wyspy, Gerolamo Cassarowi zaprojektowanie oraz dopilnowanie budowy Pałacu Wielkich Mistrzów, ko-katedry p.w. św. Jana Chrzciciela ? patrona joannitów oraz zwanych oberżami rezydencji dla narodowych, a ściślej językowych grup rycerzy.
Miasto na liście UNESCO
Równocześnie wznoszono kolejne świątynie, gmachy i domy mieszkalne. Powstał wspaniały zespół architektoniczny z cennymi zabytkami najwyższej klasy, dziś określany jako muzeum pod odkrytym niebem. Współczesna stolica Republiki Malty jest najmniejszą oraz posiadającą najmniej stałych mieszkańców, poza Watykanem, w Europie. Liczy zaledwie około kilometra długości i kilkaset metrów szerokości. I niewiele więcej ludności, niż najludniejszy ? około 7 tys. mieszkańców, tylko jeden blok mieszkalny w Polsce na warszawskim Grochowie. Na poznanie maleńkiej Valletty, stolicy Malty, jej murów obronnych, bastionów, pałaców, świątyń, muzeów i innych godnych uwagi obiektów, potrzeba kilku dni. Znajduje się ona na Liście Dziedzictwa UNESCO.
Wzdłuż ulicy Republiki
Przez całą długość miasta, grzbietem wzgórza od głównej ? obecnie obszar ten jest w przebudowie ? bramy miasta do położonego na krańcu półwyspu Fortu św. Elma (o którym piszę osobno, biegnie ulica Republiki. Początkowo nosiła ona nazwę Strada San Giorgio, a w czasach brytyjskiego panowania na wyspie ? Strada Reale. W pobliżu wspomnianej bramy głównej stoi Fontanna Trytona zaprojektowana przez wybitnego maltańskiego rzeźbiarza Vincenta Apapa. Obok niej jest ogromna pętla autobusów lokalnych. Na niej rozpoczynają trasy wszystkie linie, a dojazd do najdalszego obsługiwanego przez nie miejsca wyspy zajmuje do 20-30 minut. Bo wyspa Malta, przypomnę, ma zaledwie 246 km kw. oraz w najdłuższych miejscach 27 km długości i 14,5 km szerokości. W niedziele pod murami twierdzy w pobliżu terminalu autobusowego odbywa się przedpołudniowy targ. Handlarze oferują na nim trochę staroci, ale przede wszystkim tanią odzież i obuwie oraz artykuły przemysłowe, a także nieco spożywczych. Kilkaset metrów dalej, przy nabrzeżu Wielkiego Portu, znajduje się Targ Rybny.
boże ! to było w 1565 roku , a kamień połżono 28.03 !!!!