Zgon
Mazurskie letnisko na szlaku Krutyni
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Ilekroć widzę tablice z niezwykłymi nazwami miejscowości zastanawiam się, jakie to uczucie powiedzieć: urodziłem się w… Zgonie? Tak było i tym razem.
Zgon. Wieś na Mazurach, nad jeziorem Mokrym, na szlaku Krutyni. Jej nazwa, wbrew pozorom nie ma nic wspólnego ze śmiercią. Przypomina, że tu, w tym miejscu zganiano kiedyś bydło do wodopoju. I tyle.
Korowody wokół nazwy
Miejscowość została założona w 1708 roku jako tzw. wieś szkatułowa. To znaczy, że fundusze na sprowadzenie osadników i organizację wsi wyłożył sam książę pruski, a też i dochody z niej wpływały bezpośrednio do jego szkatuły. Mógł więc nimi dysponować nie oglądając się na zgodę stanów. Mieszkańcy szkatułowej wsi byli przede wszystkim rybakami. Jej niemiecka, choć o słowiańskim rodowodzie nazwa brzmiała: Sgonn. Zbyt słowiańsko, więc w 1938 roku zmieniono ją na Hirschen. W 1945 wieś wraz częścią Prus Wschodnich została przyłączona do Polski i powróciła do dawnej nazwy w jej spolonizowanej już formie.
Plaża nad jeziorem
Wieś jest mazurskim letniskiem. Dysponuje sporą bazą noclegową, na brzegu jeziora jest duży kemping z wypożyczalnią sprzętu wodnego, przy drodze kilka barów i restauracji. Wśród nowoczesnej zabudowy zachowało się sporo drewnianych domów w typie charakterystycznym dla pobliskich Kurpiów. Najciekawszy jest ten pod nr 37. Wschodnim brzegiem jeziora aż do Krutyni (gdzie znajduje się siedziba Mazurskiego Parku Krajobrazowego i Muzeum Przyrodnicze Parku) poprowadzono ścieżkę dydaktyczną odwiedzającą rezerwaty „Królewska Sosna” i „Zakręt” i Plażę Krutyńską. Rynnowe jezioro Mokre ma wydłużony kształt, otoczone jest lasami Puszczy Piskiej. Można też je objechać na rowerze.
Warto wiedzieć
* Do Zgonu przyjeżdżał na lato, tu mieszkał i pracował pisarz Igor Newerly (1903-87). Najbardziej znaną jego powieścią jest „Pamiątka z Celulozy” (1952). Na jej podstawie Jerzy Kawalerowicz nakręcił film.
* W Zgonie mieszka i pracuje rzeźbiarz Adam Szubski. Jego zagrodę (mazurska chata z XIX w.) poznamy po licznych rzeźbach w ogrodzie.
Dodaj komentarz