Organy z prospektem kosztowały księcia Ernesta Bogusława równowartość 90 kg srebra. Dziś uznawane są za główny zabytek katedry, mają bogatą barokową obudowę. Tu odbywają się koncerty organowe a ich brzmienie jest przepiękne.

We wnękach ambony, oddzielonych kolumienkami wielobocznej barierki, znajdują się rzeźby czterech Ewangelistów i św. Pawia. Ambonę zdobią malowidła i rzeźbione postacie.

Katedralne pochówki

W podziemiach katedry pochowano niektórych z książąt i biskupów. Dziś płyty nagrobne znajdują się w krużgankach wirydarza, choć ich niewiele zostało. Za oknem w katedrze są widoczne doczesne szczątki byłych biskupów i książąt pomorskich. Kanoników pochowano w podziemiach wirydarza. Podobno znajduje się tam około 200 pochówków.

W roku 1686 radca dworu książęcego, Gerhard Rabener, wystawił dla swojej rodziny epitafium, które znajdowało się przy wejściu do grobowca.

Nowoczesne porządki

Fryderyk Wilhelm IV, król Prus, polecił przeprowadzenie generalnego remontu w katedrze pod kierunkiem konserwatora sztuki von Quasta. Przeprowadzono go w latach 1848-50. Wtedy usunięto z naw bocznych empory a grobowce zamknięto i zasypano. Na nich położono nową posadzkę.

W czasie tego remontu ściany pozbawiono tynku i dawnych polichromii. Nałożono nowy tynk z mielonej cegły. W roku 1858 król Fryderyk Wilhelm IV ufundował witraże w pięciu oknach w prezbiterium. Przystąpiono do restauracji krużganków wirydarza. Postawiono przypory podtrzymujące ścianę katedry od strony północnej. Rozebrano też starą i wybudowano nową wieżę, która została przebudowana znów w latach 1934-39 w obecnym kształcie.

W roku 1912 założono instalację ogrzewania katedry i elektryczne oświetlenie. Niestety, gdy byliśmy w katedrze na koncercie organowym w lutym 2023 roku, okropnie zmarzliśmy.

W czasie prac remontowo konserwatorskich w latach 1934-40 częściowo zrekonstruowano średniowieczne malowidła o tematyce maryjnej z XIV wieku w skarbcu, na sklepieniu naw i w prezbiterium.

W Polsce Ludowej i obecnie

Podczas II wojny światowej obiekt trafiło kilka pocisków artyleryjskich a wnętrza opróżniono z zabytków zabierając tryptyk, krucyfiks z roku 1270 i przedmioty zgromadzone w skarbcu. Obiekty te wywieziono przed nadejściem frontu do kościoła w Benicach.

Po wojnie katedra została kościołem katolickim, parafialnym. We wrześniu 1945 roku ksiądz Henryk Kulikowski dokonał rekoncyliacji. Do świątyni przywieziono z kościoła w Brzozdowcu w powiecie złoczowskim obraz Ukrzyżowanego Zbawiciela z Matką Bolesną pod Krzyżem. Obraz słynący łaskami został w roku 1746 uznany przez arcybiskupa lwowskiego M.I. Wyżyckiego za cudowny.

W roku 1948 powrócił do katedry tryptyk nad którym obecnie dominuje krucyfiks z roku 1340 pochodzący z kościoła św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim. Ołtarz centralny ustawiono w roku 1957 na skrzyżowaniu naw a płytę ołtarzową z rozebranej podstawy wmurowano w posadzkę na osi prezbiterium.

W roku 1961 z kraty lektoryjnej (lektorium jest to przegroda rozdzielająca w kościołach katedralnych przestrzeń przeznaczoną dla księży lub zakonników od części dla osób świeckich) do nawy głównej przeniesiono nadstawę ołtarza „Ecce Homo”. Umieszczono go przy filarze a podstawę wykorzystano jako ołtarz.

W roku 1962 barokowy ołtarz z płaskorzeźbionymi scenami „Ostatniej Wieczerzy”, „Ukrzyżowania” i „Zmartwychwstania” z kościoła w Trzęsaczu ustawiono w południowym skrzydle transeptu. W tym samym roku przeniesiono też ołtarz z kościoła św. Mikołaja w Kamieniu Pomorskim i ustawiono go w nawie głównej.

Na północnej ścianie prezbiterium wiszą dwa obrazy sztalugowe na drewnie Łukasza Cranacha Starszego z roku 1527. Ale dawna gotycka ambona katedralna znajduje się dziś w kościele w Kozielicach a dawny ołtarz główny z XIV wieku jest w katedrze w Szczecinie.

Warto wiedzieć

Katedra wraz z cennymi zabytkami wewnątrz należy do najcenniejszych zabytków Pomorza Zachodniego. Zespół katedralny został uznany w roku 2005 rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej za Pomnik Historii. Oprócz katedry do zespołu katedralnego należą:
* pałac biskupi,
* plebania,
* kanonia,
* dom dziekana,
* dom instytutu dla panien,
* dom zakrystiana,
* dom proboszczów.

Przeczytaj także...

Lublin. Lubelska wieś świętuje Wielkanoc

Autorka: Anna Ochremiak

Pochwalić muszę oprowadzanie po ekspozycjach w skansenowskich wnętrzach. Ciekawie, treściwie i bez zbędnych ozdobników. Wystrój kolejnych ekspozycji nawiązuje do kondycji i możliwości rodzin zasiedlających kiedyś te wnętrza.

Boguszyce. Kościółek nad Rawką

Autorka: Zuzanna Grabska

Kościół zwykle jest zamknięty, ale warto tu trafić bezpośrednio po mszy, by zobaczyć ciekawy jego wystrój, w znacznej części zachowany i pochodzący z czasów budowy świątyni. Szczególnie ciekawa jest polichromia pokrywająca strop i ściany.

Quedlinburg. Kolorowe domki i romańskie mury

Autorka: Anna Ochremiak

Spacerując dziś wąskimi uliczkami czy posiadując na rynku trudno dziś uwierzyć, że choć miasto nie ucierpiało w czasie wojny, to enerdowskie władze chciały starówkę po prostu wyburzyć. Dlaczego?

Poczytaj więcej o okolicy:

Kołobrzeg. Bagnisko na skraju miasta

Zalew Kamieński. Kamień Pomorski - Dziwnów - Wolin

Niechorze. Letnisko pod latarnią

Świnoujście. Najwyższa latarnia na Bałtyku