Stargard Szczeciński leży na 15. południku. To bardzo ważna wirtualna linia przecinająca nasz kraj. Czas pobrany z tego południka (15 stopni długości geograficznej wschodniej) obowiązuje w znacznej części Europy. Od Polski po Hiszpanię i od Norwegii po Włochy. 

Jednym słowem to południk, który jest podstawą wyznaczania czasu środkowoeuropejskiego (CET), czyli tzw. czasu zimowego obowiązującego u nas od ostatniej niedzieli października do ostatniej soboty marca.

Rondo na skraju miasta

15. Południk został w Stargardzie Szczecińskim uhonorowany.  Jego imieniem nazwano rondo na wylocie z miasta w kierunku  Szczecina, tuż przy jego granicy. Rondo jest duże – jego średnica zewnętrzna wynosi 80 m i ma aż pięć wylotów. Jest  paradne, nowoczesne. Otwarto je w 2004 roku dla ułatwienia dojazdu do Stargardzkiego Parku Przemysłowego. Nazwa jest wynikiem plebiscytu zorganizowanego przez Głos Stargardzki  wśród mieszkańców miasta.

Pomnik linii, której nie ma

Po prawej stronie drogi (ul. Szczecińska), na dojeździe do ronda od strony miasta, w kępie drzew stoi pomnik 15 południka. To głaz narzutowy z „globusem” na szczycie i tablicą informującą, o co chodzi.  Ale chociaż ma wyznaczać 15 południk, stoi ok. 220 m na zachód od przebiegu tej wyimaginowanej linii (53.342468 N,14.996751 E). Błąd ten ma być efektem niedokładności sprzętów geodezyjnych w czasie, gdy ustawiano pomnik. A stanął on okresie międzywojennym, prawdopodobnie w latach 30. XX wieku.  Wznieśli go niemieccy wtedy mieszkańcy miasta, ale ani dokładnej daty, ani nazwisk inicjatorów czy autorów nie udało mi się znaleźć. Przez lata zaniedbany, w 1996 został odrestaurowany z inicjatywy członków stargardzkiego oddziału PTTK. Czy wtedy dostał polska tablicę?

Szlak 15 południka

W województwie zachodniopomorskim kilka miejsc nawiązuje do położenia na 15 południku. Są to:
* Trzęsacz – jest tu muzeum oraz centrum informacji turystycznej o nazwie „15 południk”.
* Kikorze (przy drodze ze Szczecina do Koszalina) – jest tu kamień oraz  hotel  „15 południk”.
* Trzcinna (między Myśliborzem a Gorzowem Wielkopolskim) – jest tu na parkingu kamień z tablicą informującą o przebiegu 15 południka.
Miejscowości te połączono trasą wycieczkową 15 południka.

Warto wiedzieć

* W bezpośrednim sąsiedztwie pomnika jest skrzynka geocachingowa.
* Nazwę „15 Południk” przyjęły też Stargardzki Klub Orientacji oraz rozgrywany w tym mieście  amatorski turniej tenisowy.

Przeczytaj także...

Brzózka. Stąd bierzemy czas zimowy

Autor: Stanisław Błachnio

15 południk to linia wyimaginowana, ale o tyle szczególna, że według niej wyznacza się czas środkowoeuropejski. To wzdłuż tego południka godzina 12 w południe (czasu zimowego) jest momentem górowania słońca.

Szczecin. Gryf – genius loci pomorskiego grodu

Autorka: Halina Puławska

Przywędrował prawdopodobnie do Europy Zachodniej wraz z rycerstwem w czasie wypraw krzyżowych. Stał się elementem europejskiej heraldyki, schodząc z tarcz rycerskich, na których był znakiem zakutych w zbroje po czubek głowy wojów.

Olszynka Grochowska. Pamiątki po powstańczej bitwie

Autorka: Małgorzata Raczkowska

Na polach Olszynki Grochowskiej 25 lutego 1831 roku rozegrała się ważna bitwa. Nacierający na Warszawę Rosjanie zostali odparci, ale nie pokonani. O listę błędów i niewykorzystanych szans w tej wojnie spierają się uczeni.

Poczytaj więcej o okolicy:

Nowe Warpno. Miasteczko na samym końcu świata

Rzędziny. Pomorska wieś uwieczniona w literaturze

Glinna. Cmentarz niemieckich żołnierzy

Gryfino. Czemu miał służyć Krzywy Las?