Strážky
Przez wieki w dobrych rękach
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Dzisiaj Strażki (Strážky) są dzielnicą Spiskiej Białej (Spišská Belá), ale do 1971 roku były odrębną miejscowością o bogatej historii. Jej świadectwem jest prawdziwy klejnot ? renesansowy kasztel, który wraz z fortyfikowanym kościołem św. Anny i gotycko-renesansową dzwonnicą tworzą jednolity architektoniczno-urbanistyczny kompleks.
Miejscowość powstała w drugiej połowie XII w., prawdopodobnie jako strażnica drogi prowadzącej z Polski na Węgry. Król Karol Robert darował ją na początku XIV w. rodzinie Berzeviczych, którzy wznieśli tu podobno gotycki zamek, po którym jednak nie pozostał żaden ślad. Ważną datą był rok 1556 r., w którym cesarz Ferdynand I Habsburg ofiarował osadę rodzinie Horvath-Stansith za zasługi przy obronie zamku Sihot przed Turkami. To za ich czasów w latach 1570-90 wybudowano tu kasztel, prawdopodobnie na fundamentach dawnego zamku.
Każdy miał swój wkład
Obecny renesansowy charakter budynek zyskał ok. roku 1620 r. Początkowo miał kształt litery „U”, z trzema narożnymi wieżami, jednak po pożarze w 1708 r. dostawiono czwarte skrzydło, tworząc wewnętrzny podworzec. W 1584 r. przedstawiciel rodu, Gregor Horváth-Stansith założył w nim łacińską szkołę humanistyczną dla synów spiskich ziemian, a przy niej wspaniałą bibliotekę. Szkoła została w 1711 r., przeniesiona do Kieżmarku i stała się zaczątkiem tamtejszego liceum, ale zasoby biblioteki, liczące obecnie 8.500 tomów powiększały przez 400 lat następne pokolenia Horvathów i kolejnych właścicieli. Strażki należały do rodziny Horváth-Stansith do początku XIX w. W 1862 r. zamieszkał tu baron Eduard Mednyánszky. Przywiózł na Spisz swego syna Ladislava, późniejszego znanego malarza-pejzażystę. Ostatnimi właścicielami, do 1945 r. była rodzina Czóbelów. W 1972 r., po śmierci ostatniej z rodu, Margity Czóbel (powinowatej Medňanskiego), kasztel stał się własnością Słowackiej Galerii Narodowej.
Bogata historia ? bogate zbiory
Dziś możemy podziwiać, podarowaną przez nią stałą ekspozycją prac Ladislava Medňanskiego i osobiste pamiątki malarza. W kasztelu prezentowane są też zbiory sztuki użytkowej ? meble, porcelana, szkło, dywany, zegary i sprzęty liturgiczne z samego pałacu, a także ze Spisza z okresu XV-XIX w., oraz portrety z XVII-XIX w. W bibliotece prezentowana jest wystawa, poświęcona dziejom zabytku i Strażek. W kasztelu znajduje się również najcenniejszy obiekt przeniesiony z kościoła św. Anny ? gotycka rzeźba Madonny z 1340 r. Cennym pomnikiem przyrody jest, powstały w XIX w. wokół kasztelu park w stylu angielskim, ze współcześnie dodanymi rzeźbami.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz