Wysiedle
Pomorski wiejski kościółek von Borcków

Kościół jest unikalny w całej swojej substancji: wybudowany w końcu XVI stulecia, wyposażony w pierwszej połowie XVII w. w stylu późnego renesansu (manieryzmu), widzimy dzisiaj właściwie bez większych zmian.
fot: Halina Puławska
Wysiedle. Pomorski wiejski kościółek von Borcków
Kościół został wybudowany przez Joachima von Borcke z pomorskiego rycerskiego rodu, który w Wysiedlu, w XVI w. założył kolejną siedzibę dla jednej ze swoich gałęzi.
Uwaga! Materiał został zamieszczony w naszym portalu już ponad rok temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Część czołową wypełniają barwne grupy figur drewnianych: w relikwiarzu, pod złotymi liśćmi, Chrystus ukrzyżowany w koronie cierniowej, z żałobnikami, Marią i Janem. Ponad jego głową tablica z napisem INRI – Jezus Nazarenus Rex Judaeorum. Na skrzydłach przedstawione są sceny z dzieciństwa Chrystusa w formie płaskorzeźb: zwiastowanie, pokłon pasterzy, obrzezanie i pokłon trzech króli. W predelli umieszczony jest obraz Ostatniej Wieczerzy, na szczycie ołtarza figura Chrystusa z chorągwią zwycięstwa – symbol zmartwychwstania. Na wewnętrznej stronie skrzydeł znajdują się po cztery obrazy: Ofiarowanie Izaaka , Mojżesz i wydobycie wody ze skały, Sen Jakuba i Cudowne zesłanie przepiórek i manny – po stronie lewej.

Na prawych skrzydłach: Przejście przez Morze Czerwone, Wywyższanie węża miedzianego, Samson walczący z lwem i Jonasz i jego trzydniowy pobyt we wnętrzu wieloryba. Prawa, postacie i zdarzenia ze Starego Testamentu są przesłankami dla historii z Nowego Testamentu, niejako ją antycypują: chrzest Chrystusa, Ukrzyżowania czy Wniebowstąpienia wyrażone niebiańską drabiną Jakuba. Między predellą a mensą znajduje się owalny obraz przedstawiający Wieczerzę Egipską – gotowych do drogi, wspartych na kijach Izraelitów, opuszczających Egipt po czterystu latach niewoli. Wieczerza egipska jest wzorcem dla Ostatniej Wieczerzy, zwanej wieczerzą paschalną.

Dekoracje we wnętrzu

Chrzcielnica, ufundowana w 1623 r., ma kształt sześcioboczny. Korpus oparty jest na lwich głowach, które przechodzą w obnażone żeńskie sylwetki, te zaś w ślimacznice. Płyciny otaczają żeńskie figury kariatydy, będące alegoriami cnót: odwagi, wstrzemięźliwości, wiary… Na chrzcielnicy znajdowała się pokrywa zwieńczona pelikanem – symbolem zbawienia ludzkości. Zaginęła przed wojną. Ambona, wykonana w 1624 r. usytuowana jest na filarze wspartym na wolutach w kształcie litery S. Z jej oryginalnego wystroju zaginęła bramka i baldachim. Zdobiona jest rzeźbą i płaskorzeźbą oraz w partii schodów malowidłami. Widniejący na balustradzie werset: Szczęśliwi ci, co słyszą słowo Boże i je zachowają, oddaje znaczenie kazania, porównywalne do znaczenia Ostatniej Wieczerzy.

W rogach ambony umieszczono figury snycerskie – Salvatore mundi i ewangeliści. Na parapecie schodów widoczne są dwie figury ze Starego Testamentu. Postać z tablicami to Mojżesz, z księgą w ręku prawdopodobnie jego brat Aaron – kapłan Żydów. Empora organowa zawiera dziesięć scen z historii pasyjnej. Widzimy tutaj w kolejności: Jezus w Getsemani, Jego uwięzienie, Jezus przed najwyższą kapitułą żydowską, Jezus przed Piłatem, Jego ośmieszenie, Wystawienie na publikę, Niesienie krzyża, Ukrzyżowanie, Złożenie do grobu i Zmartwychwstanie. Skromny na zewnątrz kościół w Wysiedlu prezentuje niesfałszowany obraz historii sztuki z XVI w. Zachował bogaty wystrój, który był typowy dla XVII-wiecznych wiejskich, pomorskich kościołów.

Warto wiedzieć

* W 2002 r. skradzione zostały z kościoła figury ołtarzowe, Maria i Jan oraz trzy płaskorzeźby boczne (zostało tylko Zwiastowanie). Wykonane zostały ich repliki z finansową pomocą rodziny von Borcke. Wysiedle pozostawało w rękach tego rodu do 1945 r.
* Istnieje obszerna monografia kościoła w Wysiedlu opracowana w 2006 r. przez Wulfa-Dietricha von Borcke.

Czytaj dalej - strony: 1 2

Poczytaj więcej o okolicy:

Dodano: 20 listopada 2015; Aktualizacja 26 stycznia 2021;
 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij