Wieliczka
Zamek Żupny, dziś muzeum górnictwa
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W centrum Wieliczki, vis a vis barokowego kościoła św. Klemensa, stoi jedna z najstarszych w mieście i najrozleglejszych budowla: Zamek Żupny.
Zbudowany w końcu XIII i w XIV wieku, głównie w czasach panowania króla Kazimierza Wielkiego (1310-1370), który nadał miastu lokację na prawie niemieckim. Był rezydencją żupnika i siedzibą administracji królewskich kopalni soli w Wieliczce i Bochni. I służył tym celom aż do stycznia 1945 roku, gdy został zbombardowany i w znacznym stopniu zburzony, przez lotnictwo sowieckie.
Od Henryka IV Probusa i Kazimierza Wielkiego
Ładnie odbudowany w latach 1976-84, przyciąga uwagę jasnymi ścianami murów i czerwonymi dachówkami oraz dziedzińcem widocznym przez szeroko otwartą arkę bramną. Jeszcze lepiej cały ten kompleks można ogarnąć wzrokiem patrząc na jego zrekonstruowany widok z lotu ptaka w XVII w, wystawiony na planszach przed wejściem oraz na zamkowym dziedzińcu. Różni się on nieco od współczesnego.
W ciągu ponad siedmiu wieków zamek był rozbudowywany oraz przebudowywany po pożarach, zwłaszcza w latach 1473 i 1475. A także po oblężeniach i wojnach. Podwaliny pod budowę tego zamku położono jeszcze za panowania księcia wrocławskiego i krakowskiego Henryka IV Probusa (1258-90), bo już wówczas istniały, dające władcy znaczne dochody, Żupy Krakowskie, czyli kopalnie soli kamiennej w Bochni i Wieliczce. Odkrycie tych złóż spowodowało zaniechanie warzenia soli ze słonych źródeł, odbywające się tu od 3. tysiąclecia p.n.e.
Pierwszy szyb górniczy i pierwszy żupnik
Zastąpiono je wydobywaniem poprzez sieć szybów, tuneli i podziemnych komór drążonych w ziemi, dużych, nawet kilkusetkilogramowych bloków soli oraz jej drobniejszych kęsów. To na terenie przyszłego zamku wydrążono w ziemi pierwszy zachowany do naszych czasów, chociaż zasypany, szyb górniczy. Nie wiadomo jednak, czy dokopano się wówczas do złoża soli, bo jego współczesne badanie przerwano na siódmym metrze w głębi ziemi i, zakładając, że został porzucony, zasypano. Następne szyby – przez wieki wydrążono ich w wielickiej kopalni 26 – powstawały też w pobliżu.
Poczytaj więcej o okolicy:
Komentarze: 1
Dodaj komentarz
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Pisząc o Muzeum Żup Krakowskich to trzeba wspomnieć że
w Kopalni Wieliczka jest Trasa Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka .
Jedną z atrakcji są kieraty górnicze . Jeden z nich zwany kieratem polskim
to pewnie jest największą drewnianą maszyną górniczą na świecie .
Są oryginalne obrazy Jana Matejki , Róg Bractwa Kopaczy i luksusowa kolejka
przeznaczona dla najważniejszych urzędników Cesarstwa Austro – Węgier .
Jest tu wystawa kryształów soli i solne formy .
Trasa Muzeum Żup Krakowskich ma 16 komór .
Trasa Muzeum znajduje się w całości na III poziomie kopalni ,
na głębokości 135 metrów pod ziemią a ma długość około 1,5 km .