Moskwa
Chram Wasyla Błogosławionego

Sobór ten jest – obok zegarowej Wieży Spaskiej moskiewskiego Kremla – najbardziej znanym w świecie symbolem Moskwy i całej Rosji. Świątynia znajduje się na Liście Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
fot: Cezary Rudziński
Moskwa. Chram Wasyla Błogosławionego
Z każdej strony oraz w różnym oświetleniu świątynia ta wygląda trochę inaczej.
To już 10 lat! Materiał został zamieszczony w naszym portalu ponad dekadę temu.
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!

Na chwałę wyprawy kazańskiej

65-metrowej wysokości sobór Pokrowski zbudowano w latach 1555-1561 na rozkaz cara Iwana IV Groźnego na miejscu wcześniejszej drewnianej cerkwi. Miał upamiętnić zdobycie Kazania nad Wołgą, wówczas stolicy Chanatu Kazańskiego i przynajmniej częściowo za środki uzyskane podczas wyprawy. Przypomnę, że przez ponad trzy wieki ziemie ruskie znajdowały się pod jarzmem mongolsko-tatarskim i dopiero wyzwalanie spod niego pozwoliło na stworzenie niezależnej państwowości, w czym zwycięska wyprawa na Kazań – Kazanskij Pochod – odegrała istotną rolę. Obecnie Kazań jest stolicą Tatarstanu w składzie Federacji Rosyjskiej.Główne zwycięstwo w tej wyprawie miało miejsce w dzień Opieki Bogurodzicy. Co, zgodnie ze zwyczajem, zdecydowało o nazwie (wezwaniu) nowego soboru. Nie wiadomo dokładnie, kto zbudował sobór. Jako autor wymieniany jest pskowski budowniczy Postnik Jakowlew zwany Barmą, ale możliwe, że byli to dwaj architekci o tych imionach. Sobór otacza  8 cerkwi upamiętniających 7 najważniejszych zwycięstw w Wyprawie Kazańskiej oraz jedna, dobudowana w 1588 roku, p.w. Błogosławionego św. Wasyla. Ponadto dzwonnica wzniesiona na planie kwadratu, zaś na najwyższym poziomie ośmioboku, zakończonego szpiczastą wieżą z małą kopułką.W obecnym kształcie z XVII w.

Niezwykli patroni

W narożnikach tego kompleksu architektonicznego stoją cztery duże cerkwie sięgające, z wieżami, od ponad 20 do 28 metrów. Zaś pośrodku boków tego kwadratu cerkwie małe, o wysokościach do około 15 metrów. Każda jest pod wezwaniem innego świętego, w dzień którego wojska Iwana Groźnego odniosły ważne zwycięstwo w Wyprawie Kazańskiej. Duże cerkwie to: p.w.wspomnianego już Wasyla Błogosławionego, Wjazdu Jezusa do Jerozolimy, św. Mikołaja Cudotworcy oraz dosyć niezwykłego dla rosyjskiego prawosławia wezwania św. Cypriana i Justyny, chrześcijańskich męczenników z IV w. Bo w dzień tych właśnie patronów, 15 października (wg obecnego kalendarza) 1552 r., wojska Iwana Groźnego zdobyły szturmem Kazań. Podobnie w przypadku cerkwi małych. Mają one wezwania Trzech Patriarchów Konstantynopolskich: Aleksandra, Jana i Pawła Nowego ? w dzień tych świętych rozgromiono konnicę tatarską, czy św. Grzegorza Ormiańskiego, chrzciciela Armenii, w dzień którego, 13 października 1552 r., wysadzono Basztę Arską w Kazaniu otwierając drogę do szturmu twierdzy. Pozostałe dwie małe cerkwie mają wezwania Warłaama Chutynskiego i Aleksandra Swirskiego.

Ikona św. Mikołaja

Nie zamierzam pisać przewodnika po tym zespole świątyń odsyłając zainteresowanych do bardziej kompetentnych źródeł. Chcę po prostu zwrócić uwagę na złożoność budowli, z zewnątrz na to nie wyglądających. Oczywiście każda z nich ma coś ciekawego, wartego obejrzenia z bliska: ikonostas, malowidła, ikony, posadzki ceramiczne lub z płyt żeliwnych, detale zdobnictwa. Nie mówiąc już o różnorodności wież, które kiedyś były, podobnie jak mury, białe oraz kopuł w przeszłości złoconych, a później niebywale bogato i różnorodnie pomalowanych. Nie brak również ciekawych historii związanych z poszczególnymi świątyniami czy ikonami. Tak np.najważniejsza i najcenniejsza w cerkwi p.w. Nikoły Wielikoreckiego jest ikona św. Mikołaja Cudotwórcy. Pochodzi ona z miasta Chynów nad rzeką Wielką, od której to otrzymała nazwę Wielikoreckaja i już wówczas słynęła z „cudów”.

Czytaj dalej - strony: 1 2 3

Poczytaj więcej o okolicy:

 
Dodaj komentarz
(Dozwolone typy plików: jpg, gif, png, maksymalny waga pliku: 4MB.)
(wymagany, niepublikowany)
Wszystkie materiały zamieszczone na naszym portalu chronione są prawem autorskim. Możesz skopiować je na własny użytek.
Jeśli chcesz rozpowszechniać je dla zysku bez zgody redakcji i autora – szukaj adwokata!
Zamknij