Sycylia
Dary natury i… dawnych zdobywców
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Pantelleria, leżąca w Cieśninie Sycylijskiej wyspa, oddalona 110 km od południowo-zachodniego wybrzeża Sycylii i 70 km od wybrzeża Tunezji, na swojej wulkanicznej, niegościnnej ziemi hoduje winorośl, której uprawa w 2014 r. wpisana została na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.
To pierwszy w historii tej organizacji wpis uprawy rolnej ? nie wina, owoców czy samej rośliny, lecz jej uprawy. Winorośl uprawiana jest przez winiarzy i rolników Pantellerii tradycyjnymi metodami, a wiedza i umiejętności przekazywane są w rodzinach z pokolenia na pokolenie ? ustnie, w miejscowym dialekcie. Tradycja uprawy winorośli z kiściami białych winogron o nazwie Zibibbo (z arabskiego zabib ? rodzynki) trwa na wyspie od bardzo dawna. To szczep winorośli odmiany muszkat ? jednej z najstarszych uprawianych i najbardziej cenionej ze względu ? jak mówią enolodzy ? na intensywny i trwały bukiet zapachowy, w którym łączą się aromaty cytrusów, kwiatu konwalii, pszczelego wosku i piżma.
Fenicjanie przywieźli winorośl, oliwki Grecy
Zibibbo to oficjalna nazwa muszkatu aleksandryjskiego, uważanego jeśli nie za najstarszy muszkat to jeden z najstarszych, a jego nazwa wywodzi się z przekonania o staroegipskim pochodzeniu tej winorośli, którą na Sycylię mieli dostarczyć ? Fenicjanie. Ci legendarni kupcy i żeglarze już w XI wieku p.n.e. przemierzali basen Morza Śródziemnego, zakładali porty, faktorie i kolonie, przewozili towary z różnych miejsc. Gdy przybyli do brzegów Sycylii, zamieszkałej przez trzy plemiona Sykułów, Sykanów i Elymów, o których mamy bardziej niż skąpe wiadomości, założyli m.in. fenicką kolonię Panormos, z której wyrosło dzisiejsze Palermo. Przywieźli na wyspę winorośl i drzewo migdałowe pochodzące z Grecji (jeszcze Rzymianie nazywali migdały ?greckimi orzechami?). W VIII w. p.n.e. Wyspę zasiedlali i zaczęli uprawiać ? co ważne ? Grecy. Zakładali winnice, sadząc w nich przywiezione z greckich wysp winne szczepy. Zbierali miód na zboczach Etny ? być może z kasztanowców porastających na wysokości 1000-1500 m n.p.m. Grekom zawdzięcza Sycylia gaje oliwne i tłoczenie oliwy. Istnienie gajów oliwnych na Krecie w okresie od 5000 do 3500 lat p.n.e. potwierdzają znaleziska archeologiczne, a pierwszym odnalezionym dokumentem o oliwie wytłoczonej z oliwki są znalezione w Mykenach tabliczki, pochodzące z około 1250 r. p.n.e.
Rzymianie sprowadzili pszenicę, Arabowie cukier
Od II wieku p.n.e. Rzym, po wygranej z Kartaginą w wojnach punickich, stworzył z Sycylii zbożowy spichlerz. I takim Sycylia pozostawała dla wszystkich następnych ?przybyszów?. Rzymianie wprowadzili na Sycylii uprawę pszenicy, pszenicy twardej (Triticum durum), która od czasów antycznych jest podstawą wyrobu włoskich makaronów i pieczywa, a także ? wprowadzonego na stałe do sycylijskiej kuchni, ale dopiero w czasach arabskiej dominacji ? kuskusu (sycylijski cussusu), tradycyjnego w krajach Afryki Północnej. Z Turcji i krajów Bliskiego Wschodu pochodzi bulgur, którego produktem wyjściowym również jest pszenica twarda. Arabowie panujący na wyspie ponad dwieście lat, aż albo tylko, odcisnęli w sycylijskich kulinariach najsilniejsze bodaj piętno ? aromatyczne i słodkie. Do dzisiaj wiele nazw potraw pochodzi z języka arabskiego. Dla osłody podajmy dla przykładu deser ?cassata? ? tort z serem ricotta ? to arabskie quas?ta, oznaczające dużą okrągłą formę (np. tortownicę).
Dodaj komentarz