Sycylia
Dary natury i… dawnych zdobywców
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Arabowie przywieźli na wyspę cukier i zaczęli uprawiać trzcinę cukrową. Wprowadzili szafran i sezam, uprawiali jaśmin, róże i pistacje. Z kwiatów wydobywali olejki zapachowe. Udoskonali tłoczenie oliwy z oliwek stosowane przez Greków. Posiali len, którego ?niebieskie jeziorka? wspomina Goethe. Z warzyw, w czasach arabskich zadomowił się na Sycylii bakłażan (wł. Melanzana), który dopiero 500 lat później powędrował na cały Półwysep Apeniński. Jego ojczyzną są prawdopodobnie Indie. Arabowie wyrabiali marcepan i kandyzowali owoce; są zresztą prekursorami procesu kandyzowania (to słowo również ma arabską etymologię: arabskie quandat jest transkrypcją słowa z sanskrytu khandakah oznaczającego ?cukier?), a owoc kandyzowany to ?cukierek?.
W świecie cytrusów
Sprowadzili na Sycylię drzewa gorzkiej pomarańczy (to z niej robi się najlepsze pomarańczowe marmolady, a ze skórki – likier). Drzewa gorzkiej pomarańczy (Arancia amara) sadzone są również jako drzewa ozdobne, kwitną białymi kwiatami o obłędnym, słodkim zapachu wczesną śródziemnomorską wiosną ? w marcu, a na gałęziach wiszą jeszcze zeszłoroczne owoce, zbierane na przełomie stycznia i lutego. Arabowie upowszechnili na Sycylii cytryny i cytron – cedro. Warto o tym ostatnim uzupełnić wiedzę; to cytryna o łacińskiej nazwie Citrus medica pochodząca z Azji i znana już w starożytności. Pliniusz Starszy nazywał ją ?jabłkiem asyryjskim?. Przez Rzymian stosowany był jako straszak na insekty, np. komary. Nie wiemy z jakim skutkiem.
Cytron to taka większa, nieco kostropata długa cytryna, mająca bardzo duże ?albedo? czyli biały miąższ, o smaku słodko-kwaśnym. Na Sycylii odmiana zwana Piritto używana jest do sałatek i kandyzowania skórki. Cedro, greckie Kedros, obok pomarańczy olbrzymiej czyli pomelo i mandarynki, uważane jest za jeden z trzech gatunków rodzicielskich dla innych cytrusów. Wszystkie pozostałe są hybrydami. Taka pomarańcza, najbardziej znany w świecie cytrus, występujący w setkach odmian, od wieków jest rośliną autonomiczną, choć to hybryda prawdopodobnie pomelo z mandarynką. Pojawia się na dobre w Europie w XVI wieku, przewożona przez portugalskich marynarzy, chociaż wzmianki o niej pojawiają się już w tekstach rzymskich, w I wieku.
Stare i nowe odmiany
Na Sycylii uprawiane są m.in. pomarańcze czerwone (Tarocco, Moro i Sanguinello) *? czyli krwiste, od czerwonego miąższu, którego wybarwienie uzależnione jest od dużej różnicy temperatur nocnych i dziennych, pomarańcze jasne ? blondynki, pomarańcze odmiany ?Navel?, których nazwa nawiązuje do ?pępka?, bo navel znaczy pępek. Te pomarańcze charakteryzuje rozeta i rozwijający się we wnętrzu ?drugi owoc?. W wielkich sadach cytrusowych i małych, podwórkowych uprawia się kumkwaty pochodzące z Chin, zwane chińską mandarynką albo Fortunellą ? sprowadzone do Europy w połowie XIX w. przez Roberta Fortune z londyńskiego towarzystwa ogrodniczego ? stąd nazwa. W gajach Równiny Katańskiej i Conca d?Oro uprawiane są rajskie cytrusy czyli grapefruity, stara krzyżówka pomelo ze słodką pomarańczą.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz