Kolonia
Dwa kościoły św. Marcina
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W 1794 roku Kolonię na 20 lat zajęli Francuzi. Miasto straciło arcybiskupstwo, katedra stała się kościołem parafialnym, zniszczono kilkadziesiąt kościołów, kaplic i klasztorów, m.in. ten, wypędzając w 1802 r. mnichów. Restauracja Wielkiego św. Marcina rozpoczęła się dopiero w roku 1843. Trwała kilkadziesiąt lat i kościół dotrwał po niej do II wojny światowej, podczas której był dwukrotnie niszczony, w latach 1942 i 1945. Zawaliła się wieża, stropy, część murów. Ocalała jednak najstarsza i najcenniejsza część wschodnia. Odbudowa trwała od roku 1948 do 1985, w którym kościół ponownie poświęcił arcybiskup Joseph Hőffner. Wtedy sprowadzono do kościoła relikwie świętych: Brygidy oraz Sebastiana i Engelberta z Kolonii.
Cenne zabytki
Kościół najlepiej widoczny jest z prawego brzegu Renu, gdyż jego masywna wieża stanowi, obok dwu gotyckich wież katedry, dominantę miasta. Ale całą dolną część absydy zasłaniają kamienice. Wewnątrz stół ołtarzowy usytuowany jest na skrzyżowaniu naw trójnawowej bazyliki. Świątynia jest jednak przestronna, odtworzono m.in. ostrołukowe gotyckie sklepienia.
Część wschodnia jest romańska, zachodnia późnoromańska i wczesnogotycka. Większość obecnego, zabytkowego wyposażenia pochodzi jednak z innych kościołów. Tylko ich część związana jest historycznie z Wielkim św. Marcinem. Zachowała się m.in. późnogotycka grupa Ukrzyżowania – krucyfiks z Jezusem oraz figurami Marii i Jana Ewangelisty. Stanowiła ona część ołtarza z 1509 r., a rzeźby wykonał Tilman van der Burch. Obok znajduje się Grób Pański ze sceną składania Jezusa oraz figurami Marii, Nikodema, Marii Salome, Marii Magdaleny, Jana Ewangelisty i Józefa z Arymatei. Datowany jest na początek XVI w., a jego autorem najprawdopodobniej był Johann von Aich i jego warsztat.
Warto poznać tę świątynię
Van der Burchowi przypisywana jest natomiast ponadnaturalnej wielkości drewniana figura Chrystusa Boleściwego, również z początku XVI w. Jednym z najstarszych tutejszych zabytków, z pierwszej połowy XIII w, jest bogato zdobiona kamienna chrzcielnica. Jej miedzianą pokrywę, zniszczoną podczas II wojny światowej, zastąpiono współczesną. Z około roku 1530 pochodzi gotycko-renesansowy tryptyk Trzech Króli, umieszczony na północnym filarze w pobliżu głównego wejścia do kościoła.
Do najstarszych kościelnych skarbów należy też figura drugiego patrona świątyni, św. Elifiusza (chyba chodzi o św. Eligiusza z Noyon, ok. 588-660). Jako o ciekawostce wspomnę jeszcze, że w ołtarzu NMP znajduje się ruska ikona Matki Boskiej z XVII w. Natomiast w kaplicy św. Brygidy, której relikwie, przypomnę, podarował kościołowi w roku 1985 arcybiskup Joseph Hőffner, stoją XVI-wieczne figury patronki oraz św. św. Piotra i Pawła. W porównaniu więc z innymi romańskimi kościołami Kolonii, które zdołałem zwiedzić, u „Wielkiego św. Marcina” jest stosunkowo niewiele.
Losy „Małego Marcina”
Z „Małego św. Marcina” po II wojnie światowej zachowała się, uszkodzona, masywna ceglana wieża. Stoi ona w pobliżu bazyliki NMP na Kapitolu i wejścia do stacji metra Heumarkt (Sienny Rynek). Ale także ten kościół, parafialny w zespole klasztornym, miał ciekawą historię. Pierwsza wzmianka o nim informacja o poświęceniu krypty – pochodzi z roku 1176. Ten romański kościół rozbudowano w latach 1460-86 w stylu późnogotyckim, Posiadał trzynawowe i pięcioprzęsłowe wnętrze z krótkim prezbiterium. I wieżę z wysokim ostrosłupowym hełmem.
Zamknęły go, w ramach sekularyzacji, wojska francuskie na początku XIX w. A w roku 1824 ze względu na jego stan techniczny został rozebrany. Pozostawiono tylko wieżę, odbudowaną po zniszczeniach w trakcie II wojny światowej. Wyróżnia się ona w tym bardzo ruchliwym punkcie miasta. Stoi bowiem między ulicami Pipinstrasse i Augustinerstrasse, dwoma jednokierunkowymi ciągami komunikacyjnymi między mostem Deutzerbrücke przez Ren i prowadzącą do zachodnich dzielnic miasta arterią przecinającą południową część kolońskiej Starówki.
Dodaj komentarz