Suchowola
Izba pamięci w środku Europy

A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Są przynajmniej dwa ważne powody, by zatrzymać się w Suchowoli, miasteczku przy drodze z Białegostoku do Augustowa. Jeden, to fakt, że leży ono w geograficznym środku Europy. Drugi ? by odwiedzić izbę pamięci księdza Jerzego Popiełuszki, który urodził się w pobliskiej wsi Okopy, a tu chodził do szkoły.
Ksiądz Jerzy Popiełuszko urodził się 14 września 1947 roku we wsi Okopy odległej od Suchowoli o 5 kilometrów. W rodzinnym domu mieszka nadal jego matka, pani Marianna, która wraz z mężem Władysławem (zm. w 2002 roku) prowadziła tu gospodarstwo rolne. Od 1961 roku Alfons Popiełuszko (bo takie imię nadano przyszłemu księdzu podczas chrztu) uczył się w liceum w Suchowoli. Po maturze w 1965 roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Warszawie i wtedy przyjął imię ? Jerzy. Dziś w Suchowoli oprócz starej szkoły jest już nowy zespół szkół, któremu nadano imię ks. Jerzego Popiełuszki. Na plebanii, która znajduje się między kościołem a starą szkołą, urządzono izbę pamięci. Są w niej portrety ks. Popiełuszki, zdjęcia, pamiątki (m.in. legitymacja szkolna). W stojącym przy rynku kościele pod wezwaniem św. Apostołów Piotra i Pawła, znajduje się niewielki jego pomnik. Prowadzona jest zbiórka pieniędzy na budowę nowego pomnika, który ma stanąć w parku miejskim. Jego odsłonięcie zaplanowano na 12 września 2010 roku.
Geograficzny środek Europy wyznaczył w 1775 roku Szymon Antoni Sobiekrajski, nadworny astronom Stanisława Augusta Poniatowskiego. Połączył na mapie liniami prostymi najbardziej odległe punkty Europy: przylądek św. Wincentego w Portugalii z symbolicznym słupem oznaczającym granicę z Azją na Uralu oraz przylądek Matapan na Peloponezie w Grecji z cyplem na końcu fiordu Porsangen w Norwegii. Wytyczone przez niego linie przecięły się w Suchowoli. Król uhonorował to wydarzenie nadając Suchowoli prawa miejskie (w 1777 roku), prawo do czterech jarmarków w roku i fundując tu murowany kościół, ten, który stoi przy rynku.
Dziś w parku miejskim zobaczymy głaz z herbem miasta oraz wielojęzyczną tablicę symbolizującą środek Europy. Obok łuk z Krzyżem Papieskim ? fragment ołtarza wybudowanego z okazji pobytu Jana Pawła II w Białymstoku w 1991 r.
Warto wiedzieć
* Dom rodzinny Jerzego Popiełuszki stoi przy drodze we wsi Okopy. Po przeciwnej stronie drogi zobaczymy kapliczkę, a obok niej głaz upamiętniający dziesiątą rocznicę jego śmierci.
* Wieś Okopy powstała w XVI wieku w czasie zasiedlania Puszczy Nowodworskiej. Jej nazwa pochodzi od średniowiecznych kurhanów, zwanych przez miejscową ludność okopami. Dwa z nich znajdują się w pobliżu wsi.
* Suchowola utraciła prawa miejskie w 1950 roku ? w Treblince Niemcy wymordowali ponad połowę ludności miasta ? Żydów. Od 1997 roku miejscowość cieszy się prawami miejskimi na nowo.
* W Suchowoli mieszka społeczność tatarska. Jest tu dom modlitwy, w którym można znależć nocleg i spróbować tradycyjnej Tatarskiej kuchni (mieści się przy ulicy Goniądzkiej).
Pojechałem kiedyś do Okopów. Okolica bardzo ładna, wzgórza, las, droga się wije miedzy polami. Wieś jednak zrobiła na mnie smutne wrażenie: pusto, biednie smętnie. Domu Popiełuszki jakoś nie rozpoznałem, nie zauważyłem tego kamienia, a spytać nie było za bardzo kogo.