Turystyczny spacer po krakowskiej dzielnicy Nowa Huta był pełen niespodzianek. Nie przypuszczałam nawet, że wędrówka po mieście zbudowanym w latach 50. ubiegłego wieku okaże się podróżą przez wieki.

Pradzieje

Spacer zaczęłam bowiem w czasach jeszcze przedhistorycznych, legendarnych, na Kopcu Wandy, córki Kraka, tej co nie chciała Niemca. Legenda wskazuje to miejsce jako grób upartej księżniczki. Tymczasem istniał tu co prawda kopiec z szóstego, czy siódmego wieku n.e., ale zdaniem uczonych pełnił wtedy rolę obserwatorium astronomicznego. Otaczające go wały ziemne usypano w XIX wieku, gdy budowano fort  ?Wanda? należący do Twierdzy Kraków.

Złoty wiek

Ducha późniejszego, opisanego już przez historię średniowiecza, odnajdujemy w klasztorze cystersów w Mogile. Romańsko-gotycki klasztor ufundował w 1222 roku Iwo Odrowąż, biskup krakowski. Zniszczony przez Mongołów w 1241 roku, odbudowany za Kazimierza Wielkiego. Kolejną epokę przypominają w  nim renesansowe nagrobki.

Nowożytność

Wieki XVII znajduje reprezentanta w drewnianym kościele w Krzesławicach pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Przeniesiono go do Nowej Huty z Jawornika koło Myślenic. Niestety, na co dzień stoi zamknięty na głucho, otwierany jest tylko w czasie nabożeństw. Na spotkanie z wiekiem XVIII wracamy do Mogiły.  Kościół św. Bartłomieja, drewniany, pierwotnie gotycki  zbudowany został w 1466 roku. W późniejszych latach wielokrotnie przebudowany, obecny wystrój zawdzięcza XVIII-wiecznym artystom i budowniczym. Także na co dzień zamknięty.

Coraz bliżej współczesności

W XIX wiek wkraczamy przekraczając bramę parku wokół dworu Jana Matejki, znowu w Krzesławicach. Obecnie to własność Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, czynne muzeum. Najbardziej dotyczy Matejki, albo raczej jego epoki.  Z początku  XX wieku pochodzą stojące w pobliżu resztek dworkowego parku stare domy z samodzielnej wtedy jeszcze wsi, dziś części Nowej Huty.

Przeczytaj także...

Kraków. Kopiec Wandy… co nie chciała Niemca

Autorka: Barbara Górecka

Kopiec Wandy stanowi wielką zagadkę archeologiczną i wciąż budzi sporo kontrowersji co do funkcji, jaką spełniał. Bierze się pod uwagę dwie możliwości. Albo był to kurhan pochówkowy, albo też miejsce kultowe. Albo i jedno, i drugie...

Kraków. Ile jest kopców w mieście i okolicy?

Autorka: Barbara Górecka

W Krakowie i jego najbliższej okolicy tradycja sypania kopców sięga najdawniejszych czasów. Ostatni z nich usypano zaledwie piętnaście lat temu. Każdy ma swoją historię. Spacerem od kopca do kopca zaczynamy cykl o krakowskich kopcach.

Kraków. Jak sypano Kopiec Kościuszki

Autorka: Barbara Górecka

Po śmierci Naczelnika rozważano możliwość usypania Kościuszce pomnika ziemnego na wzór kopców Krakusa i Wandy. Ostatecznie 19 lipca 1820 roku, Senat uchwalił zbudowanie Kopca Kościuszki.

Poczytaj więcej o okolicy:

Kraków. Czy Krakus leży pod Kopcem Krakusa?

Kraków. Kopiec Wandy... co nie chciała Niemca

Kraków. Fort świętego Benedykta

Kraków. Baśnie i legendy wokół Kopca Krakusa