Nowy Żmigród
Trzy – jakże różne – cmentarze
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Cmentarz z I wojny światowej w miasteczku Nowy Żmigród, na skraju Beskidu Niskiego, przylega do cmentarza parafialnego. Jego ozdobą jest stojący na środku kamienny pomnik w formie pięciu kolumn wspartych na wspólnym kwadratowym postumencie. Każą kolumnę zwieńczają motywy roślinne. Jak na projekt cenionego architekta architekta Dušana Jurkoviča, jest dosyć skromny i nietypowy.
Cmentarz po ostatnim remoncie jest w dobrym stanie. Znajduje się na nim 157 grobów pojedynczych oraz 27 zbiorowych, w których pochowano 214 żołnierzy: 58 Austriaków, 7 Niemców i 149 Rosjan. Rzadkim przypadkiem na cmentarzach z tego okresu jest znajomość nazwisk i przynależności pułkowej żołnierzy rosyjskich. Jest to nekropolia zbiorowa poległych zebranych z okolicznych pól bitewnych, a także zmarłych w miejscowych lazaretach po walkach toczonych w 1914 i 1915 roku. Na mogiłach ustawiono krzyże żeliwne, co jest dosyć nietypowe w przypadku projektów Jurkoviča. Na obelisku widniej inskrypcja:
Nie pytajcie kto był przyjacielem a kto wrogiem
Tysiące bohaterów wiernych przysiędze padło w zaciętej walce
Ofiary spoczęły w rzędach grobów
Anioł śmierci przygarnął ich w niebie wolnych od nienawiści
Warto pospacerować po cmentarzu parafialnym. Na mogile konfederatów barskich w ubiegłym roku postawiono krzyż wykonany ze skrzyżowanych luf muszkietów. Jest także krzyż upamiętniający poległych w 1920 r. oraz wiele urodziwych nagrobków.
Około pół kilometra od cmentarza katolickiego położony jest cmentarz żydowski. Zachowało się na nim około 500 macew. Najstarsza pochodzi z 1742 r., natomiast najmłodsza upamiętnia zmarłego w 1955 r. ostatniego Żyda żmigrodzkiego Pinkasa.
Poczytaj więcej o okolicy:
Zajrzyj na te strony:
- o cmentarzu żydowskim w Nowym Żmigrodzie w naszym portalu
Źródła archiwalne podają, iż na cmentarzu wojennym spoczywa również 2 żołnierzy o nieustalonej przynależności armijnej.