Berlin
Panorama zamiast ołtarza

Jedną z nowych atrakcji Berlina jest Panorama Pergamońska. Znajduje się ona w specjalnie wybudowanym budynku obok Muzeum Pergamońskiego na Wyspie Muzeów, na lewym brzegu Szprewy.
Ma ona, chociaż częściowo, zastąpić możliwość obejrzenia sławnego Ołtarza Pergamońskiego, niedostępnego w związku z przebudową tego muzeum, rozpoczętą w październiku 2023 roku. Ponowne jego otwarcie zapowiadane jest na wiosnę 2027 roku. Zanim opiszę Panoramę udostępnioną zwiedzającym w 2018 roku, przypomnę krótko czym było antyczne miasto Pergamon, sławny Ołtarz Pergamoński i jego dzieje.
Pergamon i jego basileus
Był to monumentalny, wolnostojący ołtarz, wzniesiony ok. 180-160 p.n.e. w antycznym greckim mieście Pergamon, stolicy państwa pergamońskiego w starożytnej Myzji w Azji Mniejszej. Obecnie to tureckie, 52-tysięczne miasto Bergama. Górujący nad nim Akropol, a ściślej ruiny miasta i stanowisko archeologiczne, w roku 2014 wpisany został na listę dziedzictwa UNESCO. Dodam, że antyczny Pergamon rozsławiony został produkcją pergaminu, poprzednika papieru. Sławna była również tamtejsza szkoła rzeźbiarska.
Byłem tam kilkukrotnie, oglądałem też miejsce w którym stał sławny ołtarz, którego tam bardzo brakuje. Zbudowany został na polecenie króla (basileusa) Eumenesa II Filadelfosa Soltera), który panował od 197 do 159 r. p.n.e., dla upamiętnienia zwycięstwa Attalidów nad Galami, a poświęcony został Zeusowi i Atenie Nikeforos. Najprawdopodobniej według projektu Mekenkratesa z Rodos. A głównymi wykonawcami byli rzeźbiarze Menodoros, Dionizjades i Orestes.
Ołtarz Pergamoński
Ołtarz Pergamoński był jednym z największych dzieł sztuki hellenistycznej. Prostokątną otwartą budowlą o rozmiarach 36,4 × 34,2 m – świetnie ją widać „z lotu ptaka” w Panoramie Pergamońskiej – z dwoma skrzydłami od zachodu, poniżej których znajdowały się szerokie schody. Na 5-stopniowym podium był gładki cokół, a nad nim płaskorzeźbiony fryz długości 120 m przedstawiający sceny z Gigantomachii – walki bogów z gigantami. Wyżej znajdował się podłużny dziedziniec z właściwym ołtarzem, otoczony od zewnątrz jońską kolumnadą, a wewnątrz z trzech stron portykiem z rzeźbionym fryzem długości 79 m przedstawiającym dzieje Telefosa, mitycznego założyciela miasta.
W późniejszych czasach ołtarz został zniszczony, a materiał wykorzystany przy budowie tzw. murów bizantyjskich. Podczas prac wykopaliskowych, prowadzonych w latach 1878-80 przez niemiecką ekspedycję archeologiczną pod kierownictwem Carla Humanna, odkryto płyty pokryte płaskorzeźbami i inne elementy ołtarza. Zostały one przewiezione do Berlina, gdzie w latach 1911-30 ołtarz zrekonstruowano i umieszczono w specjalnej sali w Muzeum Pergamońskim (Pergamon Museum).
Sławne Muzeum Pergamońskie
Muzeum Pergamońskie stało się jednym z najsłynniejszych w Niemczech. Zbudowane zostało, jako trójskrzydłowy kompleks, przez Ludwiga Hoffmanna według projektów Alfreda Messela. Wcześniej, w latach 1901-09, w tym samym miejscu stał mniejszy budynek. Początkowo mieścił on ważne znaleziska archeologiczne z berlińskich muzeów, takie jak panele fryzowe z Ołtarza Pergamońskiego. Jednak nieodpowiednie fundamenty doprowadziły do uszkodzenia budynku, przez co musiał on zostać zburzony przed I wojną światową.
Dodaj komentarz