Michniów
Powstaje tu nowoczesne mauzoleum
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
W Michniowie, świętokrzyskiej wsi w pobliżu Suchedniowa, powstała dość ciekawa budowla. Oryginalna pod względem architektonicznym.
Budynek stanie się nową siedzibą Mauzoleum Martyrologii Wsi Polskich. Pomieści także zupełnie nową, multimedialną ekspozycję. Mauzoleum chroni pamięć o pacyfikacji wsi Michniów i o 816 spacyfikowanych w czasie II wojny światowej innych wsiach polskich. Długa, położona na stoku wzgórza budowla symbolizuje spaloną zabudowę. Składa się na nią 11 segmentów: pierwsze od wejścia segmenty będą zamknięte – znajdzie się w nich „Dom Ciszy” i sale ekspozycyjne. Dalsze są otwarte, a ścieżki doprowadzą do zespołu pomników – na pole krzyży.
Michniowskie mauzoleum, zaprojektował zespół Mirosława Nizio (Nizio Design Internationa)l. Projekt został uhonorowany nagrodą European Property Awards w kategorii Public Service Architecture i uznany za jeden z najciekawszych pomysłów architektonicznych realizowanych współcześnie na świecie. Robi wrażenie już dziś, na pewno warto zobaczyć tę budowlę, wraz z ekspozycją, gdy już zostanie otwarta. Uroczystość planowana jest na początek 2021 roku.
Co się tu stało
W okresie II wojny światowej w okolicy działały oddziały Świętokrzyskiego Zgrupowania AK dowodzone przez por. Jana Piwnika ps. „Ponury”. 12 lipca 1943 Niemcy, w ramach represji, spalili część wsi i zamordowali ponad 100 osób. W odwecie żołnierze „Ponurego” zaatakowali pociąg zabijając lub raniąc kilkunastu Niemców. Na porzuconym składzie napisali „za Michniów”. Następnego dnia Niemcy wrócili do Michniowa, doszczętnie spalili zabudowania i zamordowali wszystkich, którzy przeżyli wcześniejszą masakrę a znajdowali się właśnie we wsi. W sumie zginęły co najmniej 204 osoby. Po wojnie Michniów obrano za symbol niemieckich zbrodni popełnionych na polskiej wsi.
Kolejne upamiętnienia
Krótko po wojnie wybudowano pomnik, na którym wyryto nazwiska ofiar zbrodni. W latach 50. zbudowano kaplicę św. Małgorzaty. Stopniowo niewielka izba pamięci zorganizowana przez mieszkankę wsi ocalałą z zagłady przekształciła się w Dom Pamięci Narodowej; obecnie mauzoleum znajduje się pod administracją Muzeum Wsi Kieleckiej. W lipcu 1993 roku, w 50. rocznicę pacyfikacji w Michniowie, odsłonięto pomnik „Pieta Michniowska” autorstwa Wacława Staweckiego. Potężna rzeźba przedstawia kobietę w regionalnym stroju podtrzymującą na kolanach konającego syna. Jednocześnie zaczęto stawiać krzyże symbolizujące polskie wsie spacyfikowane przez Niemców w latach 1939-45. W 2004 roku odsłonięto również pomnik „Pożoga Wołynia”.
W roku 2017 Sejm Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił nowe święto państwowe: 12 lipca – Dzień Walki i Męczeństwa Wsi Polskiej.
Leśną ścieżką
Na grzbiecie za całą tą instalacją jest wyjście do lasu i początek Leśnej Drogi Krzyżowej poświęconej pamięci leśników, ich rodzin oraz wszystkich pomordowanych przez najeźdźców, okupantów albo czynowników systemu totalitarnego. Ścieżka ma 600 m w jedną stronę.
Ciekawy projekt. Jak sądzę otwarcia jeszcze nie było?
Chyba nie… Co tu otwierać, skoro wszystko zamknięte.