Skoki
Pełen historii pałacyk Niemcewiczów
A świat się zmienia… Niektóre informacje praktyczne mogą okazać się nieaktualne!
Niespełna 10 km na północny zachód od Brześcia znajdują się Skoki (?????), dawna siedziba rodowa Niemcewiczów. A w niej park oraz niedawno otwarte po rewaloryzacji muzeum poświęcone jego dawnym właścicielom, zwłaszcza zaś najwybitniejszemu z nich, Julianowi Ursynowi Niecewiczowi.
Urodził się on tu 6 grudnia 1758 roku i spędził dzieciństwo, zanim został jednym z naszych najznakomitszych rodaków przełomu XVIII i XIX wieku. Był współtwórcą Konstytucji 3 Maja 1791 roku, wybitnym działaczem politycznym i społecznym, przyjacielem i adiutantem Tadeusza Kościuszki i tak jak on więźniem Twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu po upadku powstania 1794 roku. Później ? zainteresowanych szczegółami odsyłam do jego biografii ? był biografem pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych Jerzego waszyngtona (oprócz niego znał również dwu jego następców), sekretarzem Senatu Księstwa Warszawskiego, członkiem rządu tymczasowego podczas Powstania Listopadowego, później działaczem emigracyjnym w Londynie i Paryżu. A równocześnie wybitnym dramatopisarzem, powieściopisarzem, poetą i publicystą, który zmarł w Paryżu 21 maja 1841 roku i pochowany został na tamtejszym cmentarzu Montparnasse.
Troska o wspólne dziedzictwo
Warto podkreślić, że Białorusini z czcią i pietyzmem odnoszą się do naszych wybitnych rodaków związanych miejscem urodzenia lub w inny sposób z ziemiami obecnej Białorusi. Podkreślają nasze kilkuwiekowe związki historyczne i kulturalne w okresie I i II Rzeczypospolitej. Restaurują lub nawet odbudowują, czy wręcz rekonstruują (np. domy rodzinne Adama Mickiewicza w Zaosiou i Tadeusza Kościuszki w Mereczowszczyźnie) budynki w których mieszkali. Upamiętniają ich prowadząc poświęcone im muzea, stawiając lub utrzymując w dobrym stanie pomniki, tablice pamiątkowe itp. Słusznie szanują wkład tych krajan także we własne dzieje i kulturę.
Rodową siedzibę w Skokach (?????) założył ojciec Juliana Ursyna, Marceli Niemcewicz, ojciec szesnaściorga dzieci. Jego potomkowie mieszkali w niej do wojennej jesieni 1939 roku. Z tym, że obecny jednopiętrowy pałacyk zbudowany został w latach 70. XVIII w, gdy styl baroku w architekturze ustępował już klasycyzmowi. Najwybitniejszy z rodu Niemcewiczów urodził się więc we wcześniej istniejącym tu dworze. Pałacyk przetrwał carskie represje po Powstaniu Kościuszkowskim 1794 roku. Podobnie I wojnę światową, gdy poważnie został zagrożony podczas walk niemiecko-rosyjskich, a następnie uszkodzony.
Śladami nadbużańskich tajemnic
Od 1915 do 1918 roku był on kwaterą główną dowódcy niemieckiego frontu wschodniego, feldmarszałka i księcia bawarskiego Leopolda. W 1917 siedziba Niemcewiczów przeszła do historii Wielkiej Wojny ? to mało znany fakt, o którym piszę niżej. Pałacyk nie został wysadzony, tak jak zamierzały władze bolszewickie, w 1939 roku. Ocalał też podczas II wojny światowej. Przez lata służył, do 1986 roku, jako budynek szkolny, a następnie przez kilkanaście lat niszczał opuszczony. W 2006 roku rozpoczęły się w nim prace rewaloryzacyjne, zakończone otwarciem 14 grudnia 2013 roku obecnego muzeum. Jest ono, dodam, jednym z najważniejszych obiektów na 600-kilometrowym transgranicznym, prowadzącym przez ziemie białoruskie i polskie, szlaku rowerowym ?Śladami nadbużańskich tajemnic?.
Poczytaj więcej o okolicy:
Stowarzyszenie Dziennikarzy Podróżników Globtroter wyróżniło Otwarty Przewodnik Krajoznawczy nagrodą
za najciekawsze publikacje turystyczne w 2019 r.
Cieszymy się!
Dodaj komentarz